Một nghiên cứu mới đây cho thấy, viêm cột sống dính khớp khởi phát muộn có thể là một kiểu hình riêng biệt. Đặc điểm nổi bật là sự liên kết yếu hơn với kháng nguyên bạch cầu người HLA-B27.
Viêm cột sống dính khớp (axSpA) là một bệnh viêm khớp mạn tính ảnh hưởng chủ yếu đến cột sống. Bệnh có thể khởi phát ở mọi lứa tuổi nhưng thường gặp nhất ở người trẻ tuổi. Tuy nhiên, một số trường hợp axSpA khởi phát muộn, sau 45 tuổi, đặt ra nhiều câu hỏi về sự khác biệt so với dạng khởi phát sớm.
Một nghiên cứu đăng tải trên Joint Bone Spine ngày 29/10/2024, do bác sĩ Margarida Lucas Rocha (Khoa Cơ xương khớp, ULSA, Faro, Bồ Đào Nha) dẫn đầu, đã làm sáng tỏ vấn đề này. Nghiên cứu đã phân tích dữ liệu của 2165 bệnh nhân axSpA từ Cơ sở dữ liệu Bệnh lý Cơ xương khớp Bồ Đào Nha, thu thập từ tháng 6/2008 đến tháng 12/2022.
Trong số này, có 273 bệnh nhân khởi phát muộn (độ tuổi khởi phát trung bình 51,4 tuổi; 55% nam) và 1892 bệnh nhân khởi phát sớm (độ tuổi khởi phát trung bình 28,9 tuổi; 56% nam). Nhóm nghiên cứu kiểm tra mối liên hệ độc lập giữa các đặc điểm về nhân khẩu học, lâm sàng, hình ảnh và điều trị với axSpA khởi phát muộn.
Viêm cột sống dính khớp (axSpA) là một bệnh viêm khớp mạn tính ảnh hưởng chủ yếu đến cột sống. (Ảnh minh họa: Internet)
Kết quả cho thấy, bệnh nhân axSpA khởi phát muộn ít dương tính với HLA-B27 (51% so với 65%) và tiền sử gia đình mắc SpA hơn (8% so với 14%). Họ cũng ít gặp các triệu chứng như đau lưng (81% so với 88%) và viêm màng bồ đào trước cấp tính (13% so với 20%).
Ngược lại, bệnh nhân khởi phát muộn có tỷ lệ viêm khớp ngoại vi cao hơn (36% so với 28%). Phân tích tỷ lệ chẵn đã điều chỉnh cho thấy, bệnh nhân dương tính với HLA-B27, có tiền sử gia đình mắc SpA, đau lưng và viêm màng bồ đào trước cấp tính có tỷ lệ mắc axSpA khởi phát muộn thấp hơn.
Trong khi đó, bệnh nhân bị viêm khớp ngoại vi có tỷ lệ mắc axSpA khởi phát muộn cao hơn. Các tác giả nhận định: “Trong nghiên cứu này, chúng tôi phát hiện [axSpA khởi phát muộn] có thể đại diện cho một kiểu hình riêng biệt với mối liên hệ yếu hơn với HLA-B27”.
Họ cũng đặt ra câu hỏi: “Liệu [axSpA khởi phát muộn] có phải là một tập hợp con của axSpA? Việc khó nhận ra một biểu hiện bệnh ít điển hình hơn và một quần thể không có dấu hiệu di truyền có thể khiến quá trình chẩn đoán trở nên khó khăn hơn, cần được nghiên cứu thêm”.
(Nguồn: Medscape)
