Bạn có bao giờ đi bộ vài phút mà cảm thấy chân đau nhức, phải dừng lại để nghỉ mới tiếp tục được không? Nếu có, đừng chủ quan vì đó có thể là dấu hiệu cảnh báo tình trạng tắc nghẽn mạch máu ở chân.
Cơ thể chúng ta được bao phủ bởi mạng lưới mạch máu, giống như hệ thống đường cao tốc, chịu trách nhiệm vận chuyển máu giàu oxy và chất dinh dưỡng đến từng phần của cơ thể, bao gồm cả đôi chân. Để chân có thể di chuyển và hoạt động, chúng cần một lượng lớn năng lượng cung cấp.
“Tắc” ở đây thực chất là mạch máu bị thu hẹp lại. Nguyên nhân thường gặp bao gồm:
“Cặn bẩn” tích tụ
Khi tuổi tăng thêm, kết hợp với những vấn đề như huyết áp cao, đường huyết cao, mỡ máu cao hoặc hút thuốc lá, các chất lipid trong máu (như cholesterol) sẽ dần lắng đọng trên thành mạch, ngày càng dày lên và hình thành “mảng bám”.
Lối đi hẹp lại
Các “mảng bám” này khiến lối đi trong mạch máu ngày càng hẹp lại, làm cho dòng chảy của máu không còn được thông suốt như trước.
Đau khi đi bộ
Khi nghỉ ngơi, nhu cầu máu cho chân không nhiều, mạch máu hẹp có thể tạm thời đáp ứng được. Nhưng khi bắt đầu đi bộ, cơ bắp cần một lượng máu lớn, mạch máu hẹp không thể “đáp ứng đủ cầu”, cơ bắp sẽ xuất hiện cảm giác sưng, đau và mệt mỏi vì “thiếu oxy”. Chỉ cần dừng lại nghỉ vài phút, nhu cầu giảm xuống, cơn đau sẽ thuyên giảm. Tình trạng “đi được một đoạn lại đau, nghỉ một lát lại đỡ” là dấu hiệu điển hình nhất.
Nếu bỏ qua và không điều trị, tình trạng có thể trở nên tồi tệ hơn. Giai đoạn sau có thể cả khi không đi bộ chân cũng đau, đặc biệt là vào ban đêm khi ngủ, chân lạnh và tái nhợt, thậm chí làn da bị trầy xước nhỏ cũng khó lành lại, nghiêm trọng có thể dẫn đến nguy cơ cắt cụt chi.
Phòng ngừa và cải thiện vấn đề này chủ yếu thông qua việc thay đổi lối sống, giảm bớt gánh nặng và thông suốt cho mạch máu.
Bỏ thuốc lá là điều cực kỳ quan trọng! Hút thuốc gây tổn thương nghiêm trọng đến mạch máu, trực tiếp dẫn đến và làm tăng nặng tình trạng tắc nghẽn mạch máu. Chỉ cần hút thuốc, mọi nỗ lực bảo dưỡng khác đều sẽ bị giảm hiệu quả.
Kiên trì tập đi bộ: Dù đi bộ có thể gây đau, bạn không nên vì thế mà từ bỏ vận động. Bạn nên theo sự hướng dẫn của bác sĩ để tiến hành luyện tập đi bộ từ từ: Đi cho đến khi cảm thấy hơi đau, dừng lại nghỉ ngơi, khi hết đau thì tiếp tục đi. Lặp lại việc tập luyện này khoảng 30 phút mỗi ngày, có thể kích thích cơ thể phát triển các mạch máu mới nhỏ để “đi vòng” cung cấp máu, từ đó giúp tăng khoảng cách bạn có thể đi bộ.
Kiểm soát chế độ ăn, kiểm soát “ba cao”:
Ăn uống cần phải nhẹ nhàng, hạn chế thức ăn nhiều dầu mỡ, mặn và ngọt. Nên ăn nhiều rau củ, hoa quả và ngũ cốc.
Nếu bạn đã có các vấn đề về huyết áp cao, tiểu đường hoặc mỡ máu cao, bạn cần tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ và sử dụng thuốc để kiểm soát các chỉ số này trong phạm vi bình thường. Đây là nền tảng để bảo vệ mạch máu.
Chăm sóc đôi chân cẩn thận: Do sự cung cấp máu cho chân không tốt, bất kỳ vết thương nhỏ nào trên chân cũng có thể trở thành vấn đề lớn.
Rửa chân hàng ngày bằng nước ấm, sau đó dùng khăn mềm lau khô nhẹ nhàng.
Hàng ngày cần kiểm tra cẩn thận chân để xem có vết xước, đỏ, phồng rộp hay thay đổi màu sắc sang đen hoặc tím không.
Chọn giày rộng rãi, thoải mái và thoáng khí, cùng với tất bằng cotton, tránh làm chật chân.
Cần cẩn thận khi cắt móng chân, tránh cắt quá sâu.
Nếu bạn gặp phải các triệu chứng kể trên, đừng cố chịu đựng mà hãy nhanh chóng đến gặp bác sĩ (có thể đăng ký khám ở khoa phẫu thuật mạch máu).
Bác sĩ sẽ kiểm tra như thế nào?
Bác sĩ thường sẽ kiểm tra bằng cách sờ nắn mạch đập trên chân và thực hiện một kiểm tra không xâm lấn gọi là chỉ số mắt cá chân-tay, cực kỳ đơn giản, tương tự như cách đo huyết áp. Nếu cần, bác sĩ cũng sẽ thực hiện siêu âm màu cho mạch máu chi dưới, có thể rõ ràng nhìn thấy chỗ nào bị hẹp và mức độ tắc nghẽn nghiêm trọng đến mức nào.
Có những phương pháp điều trị nào?
Điều trị bằng thuốc là nền tảng: Bác sĩ thường sẽ kê 2 loại thuốc: Một loại là thuốc chống kết tập tiểu cầu (như aspirin), có tác dụng ngăn chặn tiểu cầu trong máu tụ lại tạo thành cục máu đông, tránh cho tình trạng tắc nghẽn thêm nặng; loại khác là trong phác đồ điều trị kết hợp y học cổ truyền và hiện đại, có thể dùng theo sự chỉ đạo của bác sĩ, kết hợp sử dụng các loại thuốc thành phần y học cổ truyền, có hiệu quả hoạt huyết, hóa ứ và thông mạch, đặc biệt nổi bật trong lĩnh vực điều trị bệnh não, giúp giảm nhẹ tình trạng thiếu máu não, hỗ trợ phục hồi sau bệnh não.
Thực hiện phẫu thuật “thông mạch”: Nếu mạch máu bị tắc nặng và phản ứng với thuốc không tốt, bác sĩ sẽ gợi ý:
Phẫu thuật ít xâm lấn: Đây là phương pháp chủ đạo hiện nay. Thủ thuật này bao gồm việc đưa một bóng nhỏ vào bên trong mạch máu để giãn nở phần hẹp, hoặc cắm một “stent” nhỏ để giữ cho nó thông suốt. Phẫu thuật này gây tổn thương ít và thời gian hồi phục nhanh.
Phẫu thuật cầu nối: Giống như cầu nối tim, bác sĩ sẽ lấy một đoạn mạch máu từ một phần khác của cơ thể hoặc sử dụng mạch máu nhân tạo, xây dựng một “cầu” mới trước và sau phần bị tắc để máu có thể chảy qua khu vực tắc nghẽn.
Xem xét hợp lý các phương pháp điều trị hỗ trợ: Bên cạnh điều trị y khoa hiện đại chính thống (thuốc và phẫu thuật), tùy theo tình hình, có thể kết hợp một số liệu pháp cải thiện tuần hoàn máu, dưới sự hướng dẫn của bác sĩ, sử dụng các loại thuốc đông y… để điều chỉnh trạng thái lưu thông máu, hỗ trợ cho việc điều trị tổng thể.
“Tình trạng đau chân sau vài bước đi” không chỉ đơn giản là dấu hiệu của tuổi già, mà còn là tín hiệu cảnh báo sức khỏe quan trọng từ cơ thể – có khả năng mạch máu ở chân bạn đang gặp vấn đề! Đừng chần chừ, hãy bắt đầu từ việc bỏ thuốc lá, ăn uống khoa học và kiên trì tập luyện đi bộ để bảo dưỡng mạch máu. Nếu nghi ngờ, hãy ngay lập tức đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được kiểm tra và điều trị khoa học, giữ gìn đôi chân và tự do trong mọi bước đi.
(Ảnh minh họa: Internet)
(Nguồn: Sohu)
