Mối liên hệ giữa viêm khớp dạng thấp (RA) và xơ phổi vô căn đã được đặt ra từ lâu, do cả 2 bệnh đều có các đặc điểm viêm và xơ hóa. Tuy nhiên, mối quan hệ nhân quả giữa chúng vẫn chưa được làm rõ.
Một nghiên cứu mới được công bố trực tuyến trên Med Research vào ngày 25 tháng 7 năm 2025, do Xixi Pan (Bệnh viện Taizhou tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc) dẫn đầu, đã sử dụng phân tích ngẫu nhiên Mendel 2 chiều để khám phá mối liên hệ này. Nghiên cứu sử dụng dữ liệu nghiên cứu liên kết toàn bộ hệ gen từ các nhóm người gốc Âu, bao gồm 14.361 bệnh nhân RA và 42.923 người đối chứng, cũng như 1.028 bệnh nhân xơ phổi vô căn và 196.986 người đối chứng.
Nhóm nghiên cứu đã phân tích dữ liệu từ bệnh nhân RA và nhóm đối chứng để xác định các đặc điểm di truyền chung. Kết quả phân tích ngẫu nhiên Mendel cho thấy, RA làm tăng nguy cơ mắc xơ phổi vô căn (phương pháp nghịch đảo phương sai trọng số: Tỷ lệ chênh, 1,156; P = .002).
Tuy nhiên, phân tích ngược lại không tìm thấy ảnh hưởng của xơ phổi vô căn đối với RA. Hai chemokine, CC motif chemokine ligand 2 (CCL2) và CXC motif chemokine ligand 2 (CXCL2), nổi lên như những dấu ấn sinh học quan trọng được chia sẻ.
Để kiểm chứng, nhóm nghiên cứu đã phân tích dấu ấn sinh học trên 40 người bị RA và 40 người đối chứng. Kết quả cho thấy, nồng độ CCL2 và CXCL2 trong huyết tương của bệnh nhân RA cao hơn đáng kể (P < .05 cho cả hai). Giá trị diện tích dưới đường cong từ phân tích đặc trưng hoạt động của máy thu cho thấy tiềm năng chẩn đoán của hai dấu ấn sinh học này.
Các tác giả kết luận: “RA góp phần gây ra xơ phổi vô căn, với CCL2 và CXCL2 là các dấu ấn sinh học chung thể hiện tiềm năng chẩn đoán. Nồng độ của chúng tăng cao trong các loại tế bào đặc hiệu của RA và liên quan đến tình trạng viêm, cung cấp cái nhìn sâu sắc về cơ chế bệnh và chiến lược phát hiện sớm xơ phổi vô căn liên quan đến RA”.
Mặc dù nghiên cứu mang lại những phát hiện quan trọng, nhưng cũng tồn tại một số hạn chế. Kết quả nghiên cứu có thể chỉ áp dụng cho các nhóm tương tự như trong bộ dữ liệu nghiên cứu liên kết toàn bộ hệ gen, với một số mẫu có thể trùng lặp và các yếu tố gây nhiễu còn lại. Việc sử dụng các bộ dữ liệu có sẵn công khai có thể hạn chế mức độ chi tiết của đặc điểm kiểu hình. Nhóm xác nhận nhỏ có thể không đủ mạnh để phát hiện các tác động nhỏ. Việc không có phân tích biểu sinh và các thử nghiệm chức năng hạn chế sự hiểu biết về các cơ chế cơ bản.
Nghiên cứu được hỗ trợ bởi các khoản tài trợ từ Dự án Khoa học & Công nghệ TCM chung của Khu trình diễn Quốc gia về Cải cách TCM Toàn diện, Quỹ Khoa học Tự nhiên tỉnh Chiết Giang, Dự án Nghiên cứu Khoa học Tổng hợp của Sở Giáo dục tỉnh Chiết Giang và các tổ chức khác. Các tác giả tuyên bố không có xung đột lợi ích liên quan.
(Ảnh minh họa: Internet)
(Nguồn: Medscape)
