Việc tiêu thụ thịt chế biến sẵn ở người trẻ đang bị các bác sĩ “bỏ qua” trong các nguyên nhân dẫn đến ung thư đại trực tràng.
Trong 30 năm qua, số ca chẩn đoán ung thư đại trực tràng ở người trẻ tuổi đã tăng 80% trên toàn cầu. Nhiều yếu tố được cho là nguyên nhân, từ ô nhiễm môi trường, béo phì gia tăng đến vi nhựa trong nước uống.
Các chuyên gia ung thư tại NYU Langone Health (New York) cho rằng, việc tiêu thụ thịt chế biến sẵn ở thế hệ trẻ đang bị các bác sĩ “bỏ qua”. BS Peter S. Liang (chuyên gia ung thư và nhà nghiên cứu tại NYU) chia sẻ với Medscape Medical News: “Mặc dù tôi thường xuyên tư vấn cho bệnh nhân về lối sống và các yếu tố nguy cơ liên quan đến chế độ ăn uống, bao gồm cả thịt chế biến sẵn, nhưng tôi không chắc các bác sĩ khác có thường xuyên đề cập đến vấn đề này hay không”. Ông nhấn mạnh khuyến cáo từ bác sĩ là “một trong những động lực mạnh mẽ nhất trong việc phòng ngừa bệnh tật”.
Theo BS Liang, các bác sĩ nên “tiếp tục truyền tải thông điệp” rằng công chúng nên giảm tiêu thụ thịt chế biến sẵn như giăm bông, thịt xông khói và thịt nguội. Ông khuyên mọi người “cần chú ý đến những gì mình ăn, khẩu phần ăn và sự đa dạng trong thực đơn. Đó là những điểm khởi đầu tốt”.
Các chuyên gia ung thư khẳng định, mặc dù Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã xếp thịt chế biến sẵn vào nhóm chất gây ung thư loại 1, nhưng nó vẫn đang bị “bỏ qua”. Đồng quan điểm, GS David Johnson (trưởng khoa tiêu hóa tại Trường Y Đông Virginia) cho biết theo kinh nghiệm của ông, nhận thức về rủi ro của thịt chế biến sẵn “không được phổ biến rộng rãi” trong giới bác sĩ.
Mối liên hệ giữa ung thư đại trực tràng và chế độ ăn nhiều thịt chế biến sẵn từ lâu đã được xác định. WHO xếp thịt chế biến sẵn vào nhóm chất gây ung thư loại 1, cùng với thuốc lá và rượu. Theo định nghĩa y học, thịt chế biến sẵn là “thịt đã được biến đổi thông qua các phương pháp như ướp muối, xử lý, lên men hoặc hun khói để tăng hương vị hoặc bảo quản”. Điều này thường được thực hiện bằng cách thêm chất bảo quản hóa học như nitrat.
GS Ulrike Peters (Phó giám đốc tại Trung tâm Ung thư Fred Hutchinson, Seattle) giải thích, nghiên cứu đã chỉ ra 3 hóa chất liên quan đến thịt làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng. Đó là sắt heme (có thể gây tổn thương ruột), nitrat và amin (được tạo ra khi thịt được nấu ở nhiệt độ cao). Mặc dù bản thân nitrat không gây ung thư nhưng các hợp chất này biến đổi thành các hóa chất khác nhau trong ruột, sau đó gây ra sự phát triển của khối u.
Ung thư đại trực tràng có thể gây ra các triệu chứng như đi ngoài ra máu, thay đổi thói quen đại tiện, xuất hiện khối u bên trong ruột gây tắc nghẽn. Một số người cũng bị sụt cân do những triệu chứng này.
Một nghiên cứu ở Anh với sự tham gia của nửa triệu người cho thấy, những người thường xuyên ăn thịt chế biến sẵn như thịt xông khói, xúc xích và giăm bông có nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng cao hơn 40%. Một nghiên cứu năm 2025 trên hơn 542.500 phụ nữ cho thấy ngoài rượu, việc tiêu thụ thịt đỏ và thịt chế biến sẵn là những yếu tố chế độ ăn uống duy nhất liên quan đến ung thư đại trực tràng.
Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh (NHS) khuyến nghị hạn chế tiêu thụ thịt chế biến sẵn không quá 70g mỗi ngày (tương đương với hai miếng thịt xông khói). Tuy nhiên, Quỹ Nghiên cứu Ung thư Thế giới (WCRF) và Viện Nghiên cứu Ung thư Hoa Kỳ (AICR) khuyến nghị nên tiêu thụ rất ít, nếu được.
Tại Anh, ung thư đại trực tràng là loại ung thư phổ biến thứ 4, cướp đi sinh mạng của gần 17.000 người mỗi năm, với số ca mắc bệnh ở người trẻ tuổi tiếp tục gia tăng. Các phân tích cho thấy số ca tử vong do ung thư đại trực tràng nói chung ở Anh sẽ tăng thêm 2.500 ca mỗi năm từ nay đến năm 2040.
Trong khi đó, số người ở Anh được chẩn đoán mắc bệnh này sẽ tăng khoảng 1/10 trong cùng kỳ. Một phân tích năm 2024 của Tổ chức Nghiên cứu Ung thư Vương quốc Anh trên 50 quốc gia cho thấy, Anh có tốc độ tăng hàng năm nhanh thứ tư (3,6%) về tỷ lệ ung thư đại trực tràng khởi phát sớm trong số 50 quốc gia trong thập kỷ đến năm 2017, nhanh hơn bất kỳ quốc gia nào khác ở châu Âu.
(Ảnh minh họa: Internet)
(Nguồn: Daily Mail)
