Nhiều người vẫn thường nghĩ rằng chỉ có người già mới mắc bệnh loãng xương, nhưng thực tế cho thấy căn bệnh này cũng rình rập phụ nữ trẻ. Vào Ngày Phòng, chống Loãng xương Thế giới 20/10, chúng ta cùng tìm hiểu những nguy cơ và cách phòng tránh căn bệnh nguy hiểm này.
Phần lớn trường hợp loãng xương thường gặp ở phụ nữ sau mãn kinh do mức độ estrogen giảm mạnh, từ đó tăng tốc độ mất xương. Tuy nhiên, một số phụ nữ trẻ trước tuổi mãn kinh hiện nay cũng có thể mắc phải loãng xương trước mãn kinh.
Tình trạng này thường không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu và do tỷ lệ mắc phải thấp nên ít được chú ý đến. Nhiều bệnh nhân chỉ khi đã xảy ra gãy xương, thậm chí là gãy nhiều vị trí trên cơ thể mới nhận thức được tình trạng bệnh nghiêm trọng và tìm kiếm sự chăm sóc y tế. Lúc này, việc điều trị trở nên khó khăn hơn, kéo dài và tốn kém, ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của họ.
Loãng xương trước mãn kinh thường liên quan đến một số bệnh lý hoặc việc sử dụng thuốc. Các bệnh như viêm đường ruột, tiểu đường, cường giáp, chán ăn tâm thần và suy giảm chức năng buồng trứng có thể làm rối loạn quá trình chuyển hóa xương bình thường và thúc đẩy mất xương, dẫn đến loãng xương.
Ngoài ra, việc sử dụng lâu dài các loại thuốc như glucocorticoids, các chất ức chế aromatase, thuốc hóa trị ung thư và thuốc chống động kinh cũng là nguyên nhân phổ biến gây ra loãng xương. Đa số, loãng xương liên quan đến thai kỳ và cho con bú có thể liên quan đến nhu cầu canxi tăng cao trong thai kỳ và cho con bú mà không được bổ sung kịp thời.
Thêm vào đó, việc uống rượu, hút thuốc lá, tiêu thụ nhiều trà đặc và cà phê, không vận động, không tiếp xúc với ánh nắng cũng là những thói quen xấu gây ra loãng xương trước mãn kinh.
Loãng xương trước mãn kinh có thể phòng tránh và điều trị được. Trong đó, việc xây dựng thói quen sống lành mạnh là cách hiệu quả để phòng ngừa. Một số biện pháp dành cho phụ nữ trẻ bị loãng xương là:
Bổ sung hợp lý canxi và vitamin D
Canxi trong chế độ ăn có thể bắt nguồn từ sữa, các sản phẩm từ sữa. Theo ssod, phụ nữ trước mãn kinh hàng ngày cần bổ sung thêm 600mg canxi, tương đương với 2 cốc sữa tươi 250ml. Nếu không đủ, có thể xem xét việc sử dụng viên canxi.
Nguồn tốt nhất của vitamin D là ánh nắng mặt trời, khuyến nghị hàng ngày nên tiếp xúc với nắng từ 20-30 phút. Nếu không đủ ánh nắng, có thể cân nhắc bổ sung qua đường uống với liều lượng 600 đơn vị quốc tế (IU) vitamin D.
Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu
Thuốc lá và rượu đều có thể tăng cường tiêu hao lượng xương, dẫn đến loãng xương.
Duy trì việc tập luyện đều đặn
Đi bộ, chạy bộ và các bài tập có tải trọng phù hợp giúp ngăn ngừa mất xương. Khuyến nghị tập luyện các bài tập aerobic phù hợp hàng tuần. Khi luyện tập, cần chú ý đến khả năng của bản thân, tránh các hoạt động quá sức và nguy hiểm như ngã và gãy xương.
Phát hiện sớm, chẩn đoán sớm, điều trị sớm
Do loãng xương trước mãn kinh thường phát sinh từ một số bệnh lý, nên việc điều trị tích cực nguyên nhân gốc rễ sẽ rất hiệu quả trong việc phòng ngừa loãng xương.
Ngoài ra, những người dùng lâu dài các loại thuốc ảnh hưởng đến chuyển hóa xương (như glucocorticoids, thuốc hóa trị…) cần đặc biệt chú ý đến sức khỏe xương khớp và thường xuyên kiểm tra mật độ xương. Khi xuất hiện các triệu chứng như đau lưng, gãy xương, cần kịp thời đến bác sĩ để được chẩn đoán chính xác.
Đối với những bệnh nhân đã được chẩn đoán mắc loãng xương trước mãn kinh, ngoài việc tích cực điều trị bệnh lý gốc rễ, việc cải thiện mật độ xương và phòng ngừa gãy xương là điểm trọng yếu trong điều trị. Hiện nay có nhiều loại thuốc hiệu quả và an toàn để lựa chọn, như bisphosphonates, denosumab, teriparatide, romosozumab… Với những bệnh nhân đã xảy ra gãy xương, cần áp dụng các biện pháp điều trị bảo tồn như nghỉ ngơi trên giường, đeo băng hỗ trợ, giảm đau.
Trong trường hợp cần thiết phải xem xét đến việc phẫu thuật. Sau khi gãy xương lành lại, bệnh nhân cần tiếp tục thực hiện các hoạt động có tải trọng và thể chất để duy trì sức khỏe xương và cơ bắp.
Kiểm tra sức khỏe xương khớp định kỳ
Kiểm tra định kỳ cũng là một phần không thể thiếu trong quá trình điều trị loãng xương trước mãn kinh. Điều trị loãng xương là một cuộc chiến lâu dài. Việc kiểm tra định kỳ giúp phát hiện kịp thời những thay đổi của bệnh, đánh giá hiệu quả điều trị và điều chỉnh kế hoạch điều trị phù hợp.
