Cùng tìm hiểu xem tại sao viêm khớp dạng thấp khiến bạn có nguy cơ mắc bệnh tim cao hơn và những gì có thể làm để bảo vệ bản thân.
Sưng và đau khớp không phải là điều duy nhất bạn cần lo lắng khi bị viêm khớp dạng thấp (RA). Những người bị viêm khớp dạng thấp có khả năng mắc bệnh tim cao gấp đôi so với những người không mắc.
Bị RA khiến bạn có nhiều khả năng gặp phải biến cố tim mạch nghiêm trọng như đau tim hoặc đột quỵ.
Nhưng nếu chỉ vì khớp bị viêm, không có nghĩa là bạn sẽ mắc bệnh tim. Với các biện pháp sàng lọc và phòng ngừa phù hợp, bạn có thể giữ cho tim và mạch máu của mình khỏe mạnh.
2 yếu tố kết hợp với nhau làm tăng nguy cơ của bạn: Viêm mãn tính và các yếu tố nguy cơ chung. Các chất gây viêm gọi là cytokine thúc đẩy sự phá hủy khớp trong RA và tổn thương mạch máu trong bệnh tim mạch (CVD). Viêm gây ra sự tích tụ mảng bám trong động mạch, từ từ thu hẹp mạch máu và chặn lưu lượng máu. Đây là nguyên nhân chính gây ra đau tim và đột quỵ.
Một lý do khác khiến những người bị viêm khớp dạng thấp có nhiều khả năng mắc bệnh tim là do có chung các yếu tố nguy cơ sau:
Huyết áp cao
Một số yếu tố làm tăng huyết áp ở những người bị RA, bao gồm ít tập thể dục và dùng thuốc để điều trị bệnh (như NSAID và steroid). Những người bị RA cũng có động mạch kém đàn hồi hơn, có thể bị hẹp lại, khiến ít máu đi qua hơn và làm tăng huyết áp.
Hội chứng chuyển hóa
Gần 40% người bị RA mắc hội chứng chuyển hóa, so với chưa đến 20% người nói chung. Tập hợp các triệu chứng này, bao gồm béo phì, triglyceride và cholesterol cao, huyết áp cao và lượng đường trong máu cao làm tăng gấp đôi nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Béo phì
Đau khớp khiến việc tập thể dục trở nên khó khăn và việc thiếu hoạt động thể chất có thể dẫn đến tăng cân. Béo phì có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tim mạch, cũng như các yếu tố nguy cơ tim mạch như huyết áp cao… Các tế bào mỡ giải phóng các chất gây viêm góp phần gây viêm toàn thân và nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Hút thuốc
Những người bị RA có khả năng hút thuốc cao hơn những người không mắc bệnh. Thói quen này không chỉ liên quan đến việc phá hủy khớp dữ dội hơn mà hút thuốc còn làm tăng tốc độ tổn thương mạch máu, góp phần làm hẹp động mạch. Những người hút thuốc bị RA có nguy cơ mắc các bệnh tim mạch cao hơn 50% so với những người không hút thuốc bị RA.
Mỡ trong máu bất thường
RA có tác động bất thường đến chất béo trong máu. Các chuyên gia gọi đây là “nghịch lý lipid”. Mặc dù cholesterol “xấu” ở mức thấp sẽ tốt cho tim, nhưng cholesterol HDL thấp và triglyceride cao lại góp phần gây ra bệnh tim mạch.
Một trong những cách tốt nhất để bảo vệ tim của bạn là dùng thuốc chống thấp khớp làm thay đổi bệnh (DMARD) do bác sĩ thấp khớp kê đơn, cho dù đó là methotrexate, thuốc sinh học hay thuốc khác. Có bằng chứng cho thấy, việc kiểm soát tình trạng viêm RA cũng làm giảm nguy cơ đau tim, đột quỵ và các biến cố tim mạch khác.
Khi nói đến các biện pháp can thiệp vào lối sống, lời khuyên tương tự cũng được áp dụng, bất kể bạn có bị RA hay không.
Duy trì hoạt động
Thực hiện các bài tập aerobic và tăng cường sức mạnh vào hầu hết các ngày trong tuần có thể bảo vệ mạch máu, giúp bạn giảm cân và giảm nguy cơ mắc CVD. Ngoài ra còn có bằng chứng cho thấy tập thể dục có thể chống viêm.
Ăn uống đúng cách
Thêm nhiều trái cây và rau vào chế độ ăn uống của bạn. Ăn nhiều cá béo như cá hồi và cá ngừ, vì chúng có nhiều axit béo omega-3 chống viêm. Tránh chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, vì chúng góp phần làm tăng cân và nguy cơ mắc bệnh tim.
Kiểm soát căng thẳng
Thực hành các kỹ thuật thư giãn như hít thở sâu và thiền để giúp bạn bình tĩnh lại.
Bỏ thuốc lá
Bỏ thuốc lá có thể khó, nhưng không phải là không thể. Hãy yêu cầu bác sĩ đề xuất biện pháp can thiệp như thay thế nicotine, dùng thuốc hoặc tư vấn để giúp bạn bỏ thuốc.
Theo dõi các chỉ số của bạn
Kiểm tra lượng đường trong máu, huyết áp và mức cholesterol thường xuyên. Nếu chúng cao, hãy hạ chúng xuống bằng chế độ ăn uống, tập thể dục và dùng thuốc nếu cần thiết.
Tìm phương pháp giảm đau thay thế
Mặc dù bạn có thể dựa vào NSAID và steroid để giảm đau và giảm sưng, nhưng những loại thuốc này có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch của bạn. Cố gắng sử dụng liều nhỏ nhất trong thời gian ngắn nhất có thể để kiểm soát cơn đau. Chuyển sang các phương pháp giảm đau thay thế, chẳng hạn như nhiệt, đá hoặc vật lý trị liệu.
Theo dõi sức khỏe tim mạch của bạn
Khi bị thấp khớp, tim của bạn cần được chú ý đặc biệt. Hãy hỏi bác sĩ chuyên khoa thấp khớp và bác sĩ chăm sóc chính xem bạn cần loại sàng lọc nào.
Đánh giá sức khỏe tim mạch của bạn nên bao gồm các xét nghiệm thường xuyên về huyết áp, lượng đường trong máu và cholesterol. Liên đoàn chống thấp khớp châu Âu (EULAR) khuyến nghị sàng lọc CVD ít nhất 5 năm một lần và mỗi lần bạn thay đổi thuốc RA. Bác sĩ cũng có thể muốn thực hiện xét nghiệm gắng sức, siêu âm tim hoặc điện tâm đồ để kiểm tra sức khỏe tim mạch của bạn.
Hãy cảnh giác với bất kỳ triệu chứng nào của bệnh tim, chẳng hạn như khó thở, đau ngực hoặc đau cánh tay và báo ngay cho bác sĩ.
(Ảnh minh họa: Internet)
