Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) mới đây lên tiếng cảnh báo về 1 loại siêu vi khuẩn mới vô cùng nguy hiểm, được phát hiện tại 16 quốc gia. Hypervirulent Klebsiella pneumoniae (hvKp) có thể gây nhiễm trùng nghiêm trọng, đe dọa tính mạng ngay cả đối với những người khỏe mạnh.
Theo báo cáo của WHO, chủng siêu vi khuẩn nguy hiểm mới đã được phát hiện ở 16 quốc gia, bao gồm khắp châu Phi, châu Âu, Đông Địa Trung Hải, Thái Bình Dương, Mỹ và Đông Nam Á. Đây là một loại vi khuẩn kháng thuốc có thể gây ra các nhiễm trùng nghiêm trọng và đe dọa tính mạng.
Vi khuẩn Klebsiella pneumoniae (Kp) gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng trong bệnh viện. Nó có thể làm ô nhiễm thiết bị y tế, lây lan nhanh chóng và kháng nhiều loại kháng sinh. Vi khuẩn này được biết đến là nguyên nhân gây viêm phổi, nhiễm trùng đường tiết niệu, nhiễm trùng máu và viêm màng não, thường tấn công những bệnh nhân dễ bị tổn thương.
Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng phiên bản siêu vi khuẩn hvKp còn nguy hiểm hơn, vì có thể khiến cả những người khỏe mạnh cũng bị bệnh nghiêm trọng.
Theo Trung tâm Nghiên cứu và Chính sách Bệnh truyền nhiễm (CIDRAP), các chủng hvKp có thể gây ra các nhiễm trùng xâm lấn nghiêm trọng ở những người khỏe mạnh, phát triển nhanh chóng và lan rộng đến nhiều vị trí trên cơ thể. Bệnh tật do các chủng hvKp gây ra đã được ghi nhận có tỷ lệ mắc và tử vong cao.
Báo cáo của WHO đã xem xét dữ liệu từ 43 quốc gia và lãnh thổ trên toàn cầu, trong đó 16 quốc gia đã báo cáo sự hiện diện của hvKp. Danh sách này bao gồm:
– Algeria
– Argentina
– Australia
– Canada
– Campuchia
– Hồng Kông
– Ấn Độ
– Iran
– Nhật Bản
– Oman
– Papua New Guinea
– Philippines
– Thụy Sĩ
– Thái Lan
– Vương quốc Anh
– Hoa Kỳ
Trong số này, 12 quốc gia cho biết họ đã phát hiện một chủng đặc biệt đáng lo ngại. Chủng này mang gen carbapenemase kháng thuốc kháng sinh carbapenem và tất cả các loại kháng sinh beta-lactam hiện có.
Sự kết hợp giữa siêu vi khuẩn và các gen kháng carbapenem trong các chủng Kp được cho là “đáng lo ngại”, theo CIDRAP. TS Amesh Adalja (chuyên gia cao cấp tại Bệnh viện Johns Hopkins, Mỹ) cho biết: “Nói chung đây là một loại vi khuẩn cực nguy hiểm, vì khả năng điều trị chúng bị hạn chế nghiêm trọng”.
WHO cũng cảnh báo, siêu vi khuẩn này “cạnh tranh” với các vi khuẩn khác trong đường ruột, dẫn đến việc chúng chiếm lĩnh và lây lan, tạo ra các đợt bùng phát. “Dự kiến sẽ có sự gia tăng nguy cơ lây lan của các chủng này ở cả cấp độ cộng đồng và bệnh viện”, WHO cho biết.
Nguy cơ lan rộng toàn cầu siêu vi khuẩn hvKp hiện được đánh giá ở mức trung bình. Tuy nhiên, điều này có thể “bị đánh giá thấp” do hạn chế trong giám sát và thực tế tình trạng nhiễm trùng đôi khi “có thể không được phát hiện”.
Việc ngăn ngừa và kiểm soát hvKp kháng carbapenem đặt ra những thách thức đáng kể, vì chưa thể xác định chính xác mức độ lây lan của nó ở các quốc gia khác nhau. Thông tin về vấn đề này hiện đang rất hạn chế. Giống như các cơ chế kháng thuốc khác, nguy cơ lây lan có thể gia tăng do sự di chuyển cao của con người giữa các quốc gia và khu vực.
Klebsiella pneumoniae là một loại vi khuẩn. Nó thường được tìm thấy trong phân người, cũng như trong đất, nước và trên các thiết bị y tế. Vi khuẩn này ngày càng kháng nhiều loại kháng sinh, bao gồm cả carbapenem – thường là hàng rào cuối cùng chống lại các nhiễm trùng do vi khuẩn kháng đa thuốc.
Klebsiella có thể gây ra viêm phổi, nhiễm trùng máu, nhiễm trùng vết thương hoặc vết mổ và viêm màng não – tình trạng viêm xung quanh não và tủy sống. Vi khuẩn này thường gặp hơn ở những bệnh nhân dễ bị tổn thương trong bệnh viện, những người sử dụng máy thở hoặc catheter tĩnh mạch và những người phải sử dụng kháng sinh trong thời gian dài.
WHO cho biết: “Klebsiella pneumoniae là nguyên nhân hàng đầu gây ra các nhiễm trùng mắc phải trong các cơ sở y tế trên toàn cầu, được coi là một tác nhân gây bệnh cơ hội. Nó thường gây ra các nhiễm trùng ở những người nhập viện hoặc có hệ miễn dịch suy yếu”. Những người khỏe mạnh thường không mắc các nhiễm trùng do Klebsiella. Tuy nhiên, các chủng mới dường như đang trở nên nguy hiểm hơn đối với mọi người”.
“Các chủng Klebsiella pneumoniae có thể gây ra các nhiễm trùng nghiêm trọng ở những người khỏe mạnh. Nó đã được xác định với tần suất gia tăng trong những năm gần đây được coi là siêu vi khuẩn so với các chủng cổ điển. Nó lây nhiễm cho cả những người khỏe mạnh và những người có hệ miễn dịch yếu, cũng như xu hướng gia tăng nhiễm trùng xâm lấn,” các quan chức cho biết.
Vi khuẩn này lây lan thông qua tiếp xúc giữa người với người, nước, đất hoặc thiết bị bị ô nhiễm, vết thương do chấn thương hoặc phẫu thuật. Để ngăn ngừa nhiễm trùng, các quan chức y tế khuyến nghị mọi người rửa tay:
– Trước khi chuẩn bị hoặc ăn thức ăn
– Trước khi chạm vào mắt, mũi hoặc miệng
– Trước và sau khi thay băng vết thương
– Sau khi đi vệ sinh
– Sau khi hắt hơi, ho hoặc xì mũi
– Sau khi chạm vào các bề mặt trong bệnh viện, như lan can giường, bàn bên giường, tay nắm cửa, điều khiển từ xa hoặc điện thoại
(Nguồn: WHO, CDC)
