Nghiên cứu mới của Đại học Trung Sơn (Trung Quốc) cho thấy, tập thể dục vừa phải có thể kéo dài tuổi thọ và làm chậm quá trình lão hóa. Tuy nhiên, hoạt động thể lực quá mạnh và ngồi lâu sẽ có tác dụng ngược hoàn toàn.
Tập thể dục và sức khỏe có mối quan hệ mật thiết với nhau. Đây là một trong những hành vi quan trọng nhất giúp cải thiện và duy trì sức khỏe cơ thể. Ngày càng có nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, tập thể dục mang lại nhiều lợi ích, giúp ngăn ngừa các bệnh tim mạch, bệnh chuyển hóa, cải thiện điều trị nhiều loại ung thư và có ảnh hưởng tích cực đến chức năng nhận thức.
Tuy nhiên, mối liên quan giữa các mức độ hoạt động thể lực, thời gian ngồi lâu và tuổi thọ vẫn chưa được khám phá đầy đủ.
Ngày 4 tháng 9 năm 2024, các nhà nghiên cứu tại Đại học Trung Sơn (Trung Quốc) công bố một bài báo nghiên cứu trên tạp chí “GeroScience”. Bài báo có tiêu đề “Active longevity and aging: dissecting the impacts of physical and sedentary behaviors on longevity and age acceleration”.
Bài báo cho thấy: “Tập thể dục vừa phải giúp kéo dài tuổi thọ và làm chậm quá trình lão hóa. Tuy nhiên, hoạt động thể lực mạnh và ngồi lâu lại làm tăng tốc lão hóa. Ngoài ra, lợi ích của hoạt động thể lực vừa phải đối với việc kéo dài tuổi thọ phần nào được truyền tải qua việc điều chỉnh lipid trong cơ thể”.
Tập thể dục vừa phải được định nghĩa bởi mức tiêu thụ năng lượng là 4 MET, bao gồm các hoạt động như đi bộ nhanh, đạp xe, leo cầu thang, nhảy múa (ngồi là 1 MET, đi bộ bình thường là 3.3 MET…).
Trong nghiên cứu này, các nhà khoa học đã kết hợp các nghiên cứu quan sát và phương pháp ngẫu nhiên Mendelian (MR). Họ đã sử dụng dữ liệu từ nghiên cứu đoàn hệ mẫu sinh học Quảng Châu (GBCS), bao gồm 20.924 người tham gia Trung Quốc, tuổi từ 50 trở lên. Dữ liệu về hoạt động thể lực và thời gian ngồi của người tham gia được thu thập qua bảng câu hỏi. Tuổi thọ được định nghĩa là tuổi của những người tham gia vượt qua 90% của nhóm. Lão hóa nhanh được định nghĩa là sự chênh lệch giữa tuổi biểu hiện và tuổi thực tế.
Trong suốt thời gian theo dõi trung bình 15 năm, 2.991 người tham gia được xếp vào nhóm có tuổi thọ cao. Những người còn lại được xếp vào nhóm đối chứng. Tuổi trung bình ban đầu của 2 nhóm lần lượt là 73.3 và 57.7.
Phân tích mối quan hệ giữa hoạt động thể lực, thời gian ngồi và tuổi thọ cho thấy, “so với mức độ hoạt động thể lực thấp, hoạt động thể lực vừa phải và mạnh liên quan đến khả năng sống lâu hơn. Hoạt động thể lực vừa phải liên quan đến khả năng sống lâu hơn 56%. Hoạt động thể lực mạnh liên quan đến khả năng sống lâu hơn 66%”.
Đáng chú ý, tần suất, thời gian và mức độ hoạt động thể lực vừa phải liên quan tích cực đến khả năng sống lâu, trong khi hoạt động thể lực mạnh lại cho kết quả ngược lại. Điều này rõ ràng hơn ở nam giới.
Phân tích mối quan hệ giữa hoạt động thể lực, thời gian ngồi và lão hóa nhanh cho thấy, so với mức độ hoạt động thể lực thấp, tập thể dục vừa phải và mạnh liên quan đến lão hóa nhanh thấp hơn. Phân tích sâu hơn cho thấy, tần suất hoạt động thể lực vừa phải cao hơn liên quan đến nguy cơ lão hóa nhanh giảm hơn 5 năm. Thời gian hoạt động thể lực mạnh lâu hơn liên quan đến nguy cơ lão hóa nhanh tăng hơn 5 năm.
Các kết quả này cho thấy, xét về mức độ, tần suất và thời gian, hoạt động thể lực vừa phải mang lại lợi ích lớn hơn trong việc kéo dài tuổi thọ và chống lão hóa.
Phân tích trung gian cho thấy, lợi ích của hoạt động thể lực đối với tuổi thọ và lão hóa một phần được truyền tải qua lipid. Trong tác động tổng thể của tập thể dục đối với tuổi thọ, LDL-C có vai trò trung gian lớn nhất (8.23%). Trong khi đó, triglyceride tác động tổng thể của hoạt động thể lực đối với việc làm chậm lão hóa (7.81%).
Đây là nghiên cứu đầu tiên kết hợp giữa nghiên cứu quan sát và MR, phân tích mối quan hệ và mối nhân quả giữa hoạt động thể lực, thời gian ngồi và tuổi thọ, lão hóa nhanh.
Tóm lại, nghiên cứu lớn này dựa trên người Trung Quốc cho thấy, tập thể dục vừa phải liên quan đến khả năng sống lâu hơn và trì hoãn lão hóa nhanh. Trong khi đó, hoạt động thể lực mạnh và ngồi lâu lại gây lão hóa nhanh. Lợi ích của hoạt động thể lực đối với tuổi thọ và chống lão hóa một phần là do lipid.
Nghiên cứu nhắc nhở chúng ta giảm thời gian ngồi và tăng cường hoạt động thể lực để sống lâu và giảm quá trình lão hóa.
(Ảnh minh họa: Internet)
(Nguồn: Ifeng)
