Một nghiên cứu mới đây cho thấy, bệnh lạc nội mạc tử cung có thể được phát hiện bằng xét nghiệm phân đơn giản, từ đó rút ngắn thời gian chẩn đoán bệnh. Nghiên cứu này mở ra hy vọng cho hàng triệu phụ nữ trên thế giới đang phải đối mặt với căn bệnh gây đau đớn và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản này.
Bệnh lạc nội mạc tử cung nổi tiếng là khó chẩn đoán. Hiện nay, các nhà khoa học đã nghĩ ra một cách mới để phát hiện tình trạng này – bằng cách tìm kiếm một tập hợp các chất chuyển hóa độc đáo trong phân, có khả năng được phát hiện bằng một xét nghiệm đơn giản.
Các chất chuyển hóa này được tạo ra bởi các vi khuẩn trong đường ruột như là sản phẩm phụ của quá trình trao đổi chất khi vi khuẩn tiêu hóa thức ăn chúng ta ăn. Một số chất chuyển hóa được giải phóng bởi vi khuẩn đường ruột đi qua hệ tiêu hóa và kết thúc ở phân. Điều đó có nghĩa chúng có thể được phát hiện trong mẫu phân.
Các nhà khoa học trước đây đã xác định được mối liên hệ giữa những thay đổi rõ rệt trong hệ vi sinh vật đường ruột và bệnh lạc nội mạc tử cung. Lạc nội mạc tử cung có thể gây đau vùng chậu mãn tính, viêm nhiễm và suy giảm khả năng sinh sản, và từ trước đến nay rất khó chẩn đoán.
Trong nghiên cứu mới, được công bố vào thứ Sáu (11/10) trên Tạp chí Med, các nhà nghiên cứu lần đầu tiên chứng minh rằng dấu hiệu đặc trưng của các chất chuyển hóa trong phân có thể được sử dụng để phát hiện bệnh một cách hiệu quả. Hy vọng rằng xét nghiệm như vậy một ngày nào đó có thể được đưa vào quy trình chẩn đoán bệnh lạc nội mạc tử cung.
Mặc dù xét nghiệm này sẽ không thay thế các phương pháp chẩn đoán thông thường, nhưng nó có thể cung cấp một cách đơn giản để kiểm tra xem một người có khả năng bị lạc nội mạc tử cung hay không trước khi họ quyết định thực hiện phẫu thuật xâm lấn.
PGS Rama Kommagani (đến từ Đại học Y Baylor, Mỹ), đồng tác giả nghiên cứu cho biết: “Khi phụ nữ nghi ngờ rằng họ có thể có các triệu chứng của bệnh lạc nội mạc tử cung, họ có thể thực hiện xét nghiệm không xâm lấn này và chắc chắn biết mình mắc bệnh hay không”.
Tại Mỹ, hiện tại, trung bình người có triệu chứng lạc nội mạc tử cung phải mất 11 năm mới được chẩn đoán. Một số triệu chứng của bệnh không đặc hiệu, nghĩa là chúng xuất hiện ở nhiều bệnh khác. Ví dụ, đau vùng chậu mãn tính cũng có thể xảy ra trong các tình trạng như u xơ tử cung hoặc bệnh viêm vùng chậu.
Quá trình chẩn đoán bệnh lạc nội mạc tử cung thường bắt đầu bằng việc bác sĩ khai thác đầy đủ bệnh sử của bệnh nhân và tiến hành khám sức khỏe tổng quát và khám vùng chậu. Họ cũng có thể chọn siêu âm hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI). Tuy nhiên, cách chắc chắn duy nhất để chẩn đoán bệnh là phẫu thuật nội soi ổ bụng.
Xét nghiệm phân có khả năng giảm bớt quá trình khó khăn này. Để xem xét nghiệm như vậy có khả thi hay không, các nhà nghiên cứu đã so sánh các chất chuyển hóa và vi khuẩn được tìm thấy trong các mẫu phân từ 18 phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung và 31 phụ nữ không mắc bệnh.
Họ phát hiện ra rằng những người bị lạc nội mạc tử cung có lượng vi khuẩn “có lợi” trong phân thấp hơn so với những người không mắc bệnh. Ví dụ, những vi khuẩn này bao gồm vi khuẩn Roseburia, đã được chứng minh là có đặc tính chống viêm.
Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện, các chất chuyển hóa trong phân của phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung khác biệt đáng kể so với các mẫu từ những người không mắc bệnh. Đặc biệt, một chất chuyển hóa của vi khuẩn có tên là 4-hydroxyindole có ở mức độ thấp hơn nhiều trong các mẫu phân của phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung so với những người không mắc bệnh.
Trong các thí nghiệm riêng biệt, nhóm nghiên cứu đã cấy ghép các tế bào từ mô lạc nội mạc tử cung của người vào chuột, giúp loài gặm nhấm này mắc bệnh một cách hiệu quả. Khi các nhà khoa học tiêm 4-hydroxyindole cho những con chuột này, họ phát hiện ra rằng chất chuyển hóa này đã làm giảm sự phát triển của mô lạc nội mạc tử cung. Đồng thời, mức độ viêm nhiễm và cơn đau liên quan đến bệnh cũng giảm xuống ở chuột. Điều này cho thấy 4-hydroxyindole có thể có một số vai trò bảo vệ chống lại căn bệnh này – nhưng tác dụng này cần được xác nhận trong các nghiên cứu ở người.
Nếu những kiểu hình tương tự được nhìn thấy ở người, có khả năng mức độ 4-hydroxyindole thấp có thể được sử dụng để chẩn đoán bệnh lạc nội mạc tử cung, trong khi bằng cách nào đó việc bổ sung chất chuyển hóa này có khả năng điều trị bệnh.
Phát triển xét nghiệm tại nhà phát hiện bệnh lạc nội mạc tử cung
Kommagani và các đồng nghiệp hiện đang làm việc với các đối tác thương mại để đánh giá tính an toàn và hiệu quả của 4-hydroxyindole như một loại thuốc tiềm năng điều trị bệnh lạc nội mạc tử cung.
Ngoài ra, các nhà nghiên cứu hiện đang phát triển một xét nghiệm phân dựa trên kết quả nghiên cứu. Họ dự định thử nghiệm nó trong một thử nghiệm lâm sàng.
Nghiên cứu hiện tại chỉ xem xét một số lượng nhỏ những người bị lạc nội mạc tử cung. Vì vậy, bước quan trọng tiếp theo là xác định xem những phát hiện này có thể khái quát hóa cho dân số rộng hơn hay không.
Nếu mọi việc suôn sẻ, nhóm nghiên cứu hy vọng xét nghiệm như vậy có thể đến tay bệnh nhân trong vòng 2-3 năm tới. Mục tiêu cuối cùng là phát hành xét nghiệm để sử dụng tại nhà.
(Nguồn: Live Science)
