Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo ung thư có thể tăng mạnh 77% vào năm 2050 trên khắp thế giới. Bài viết phân tích 6 nguyên nhân chính gây ung thư ở người dưới 50 tuổi và các dấu hiệu cảnh báo sớm cần lưu ý.
Ung thư, căn bệnh khiến phần lớn mọi người lo sợ, được nhiều người coi là “án tử”. Hiện gánh nặng ung thư toàn cầu đang gia tăng nhanh chóng.
Ngày 1/2/2024, báo cáo của Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế thuộc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO IARC) cho thấy, năm 2022, ước tính có 20 triệu ca ung thư mới và 9,7 triệu ca tử vong do ung thư trên toàn cầu. Ung thư phổi là loại ung thư phổ biến nhất về cả số ca mắc mới và tử vong. Dự báo đến năm 2050, số ca ung thư mới trên toàn cầu sẽ vượt quá 35 triệu ca, tăng mạnh 77% so với năm 2022.
Một nghiên cứu năm 2023 cho thấy, trong 30 năm qua, số ca ung thư mới ở người dưới 50 tuổi trên toàn cầu đã tăng 79%. Số ca tử vong cũng tăng 27,7%.
Các nhà nghiên cứu cho rằng có 6 yếu tố sau là những nguyên nhân chính gây ra các bệnh ung thư phổ biến ở nhóm người dưới 50 tuổi.
1. Ăn quá nhiều thịt đỏ
Hướng dẫn sàng lọc và chẩn đoán sớm ung thư đại trực tràng của Trung tâm Ung thư Quốc gia Trung Quốc chỉ ra rằng, việc tiêu thụ thịt đỏ và thịt chế biến là yếu tố nguy cơ gây ung thư đại trực tràng. Các chuyên gia khuyến nghị nên giảm ăn thịt đỏ và thịt chế biến, thay vào đó nên tăng cường ăn thịt trắng.
2. Chế độ ăn nhiều muối
Muối dường như là loại gia vị “nguy hiểm” nhất. Ăn quá mặn có thể gây tổn thương mãn tính niêm mạc dạ dày. Lâu dần sẽ làm tăng tính nhạy cảm với các chất gây ung thư, dẫn đến ung thư dạ dày.
3. Ăn không đủ rau củ quả
Viêm nhiễm mãn tính kéo dài trong cơ thể có thể gây ung thư. Trong khi đó, trái cây và rau củ rất giàu vitamin và khoáng chất có hoạt tính chống viêm. Tăng cường ăn rau củ quả có thể làm giảm các dấu hiệu viêm nhiễm trong cơ thể, có tác dụng tích cực trong việc phòng chống ung thư và chống viêm.
4. Hút thuốc và uống rượu
Thuốc lá và rượu là những “chất xúc tác” gây ung thư đã được biết đến rộng rãi. “Liều lượng an toàn nhất của cả thuốc lá và rượu đều là 0”. Vì vậy, để tránh ung thư, cần phải kiên quyết cai thuốc lá và rượu bia.
5. Lười vận động
Lối sống ít vận động cũng là một trong những yếu tố nguy cơ gây ung thư. Ngược lại, tăng cường vận động giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.
6. Béo phì
Thừa cân hoặc béo phì làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại ung thư, đặc biệt là những người có vòng eo quá khổ. Nghiên cứu năm 2021 cho thấy, vòng eo của nam giới từ 85cm trở lên và nữ giới từ 80cm trở lên được coi là quá khổ. Những người này cần đặc biệt chú ý kiểm soát cân nặng.
Phần lớn các bệnh ung thư là kết quả của sự tích tụ lâu dài các tổn thương và biến đổi gen trong tế bào cơ thể dưới tác động lâu dài của các yếu tố bên ngoài. Đây là một quá trình phức tạp, đa yếu tố, đa giai đoạn, diễn tiến từ từ. Quá trình phát triển từ tế bào bình thường thành tế bào ung thư thường mất từ 10 năm đến vài chục năm.
Trong cuộc sống, mọi người cần chú ý đến những khó chịu và thay đổi của cơ thể. “Những thay đổi này có thể là tín hiệu đầu tiên của bệnh ung thư hoặc các bệnh tiền ung thư”. Đối với hầu hết mọi người, các dấu hiệu (triệu chứng) ung thư thường gặp bao gồm:
– Xuất hiện khối u bất thường ở các vị trí nông trên cơ thể.
– Nốt ruồi và mụn cóc trên da sẫm màu hơn hoặc to nhanh hơn trong thời gian ngắn.
– Cảm giác bất thường trong cơ thể: Khó nuốt, đau…
– Vết loét trên da hoặc niêm mạc lâu ngày không lành.
– Khó tiêu kéo dài và chán ăn.
– Thay đổi thói quen đại tiện, hình dạng phân hoặc có máu trong phân.
– Khàn giọng kéo dài, ho khan, ho ra máu.
– Rối loạn thính giác, chảy máu cam, đau đầu.
– Chảy máu âm đạo bất thường, đặc biệt là chảy máu khi quan hệ.
– Tiểu ra máu không đau, khó tiểu.
– Sốt, mệt mỏi không rõ nguyên nhân, sụt cân liên tục.
1. Duy trì lối sống lành mạnh
Nếu có thể nâng cao nhận thức phòng chống ung thư và duy trì lối sống lành mạnh thì có thể phòng ngừa được một số loại ung thư ngay từ đầu. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng, “bất kỳ thay đổi nào nhằm mục đích hình thành lối sống lành mạnh đều sẽ làm giảm nguy cơ mắc ung thư ở một mức độ nhất định”.
Cai thuốc lá, hạn chế rượu bia, chế độ ăn uống cân bằng, tập thể dục vừa phải và tâm trạng thoải mái có thể giúp ngăn ngừa hiệu quả một số loại ung thư. Ví dụ như chế độ ăn uống lành mạnh, khuyến khích ăn nhạt, ăn đồ ấm. Cần chú ý tránh ăn thực phẩm bị mốc, hạn chế ăn đồ chiên rán và đồ muối chua.
Ngoài ra, cần duy trì vệ sinh cá nhân và lối sống lành mạnh, chẳng hạn như sử dụng đũa riêng, phòng ngừa nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (HP).
2. Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm
Các phương tiện y tế hiện nay có thể phát hiện sớm hầu hết các loại ung thư. Ví dụ như chụp CT liều thấp vùng ngực có thể sàng lọc ung thư phổi, siêu âm kết hợp chụp nhũ ảnh có thể sàng lọc ung thư vú, nội soi dạ dày và đại tràng có thể sàng lọc các khối u đường tiêu hóa…
Việc lựa chọn các hạng mục khám sức khỏe cá nhân hóa là chìa khóa để nâng cao tỷ lệ chẩn đoán sớm ung thư.
(Ảnh minh họa: Internet)
