Loại virus ít được biết đến đang gây ra sự lo ngại tại Trung Quốc và nhiều nước láng giềng như Việt Nam, với những triệu chứng kinh hoàng mà bệnh nhân phải chịu đựng. Một luật sư người Mỹ đã mô tả trải nghiệm của mình với virus metapneumovirus ở người (HMPV) là “điều tồi tệ nhất tôi từng trải qua”.
Những bệnh nhân mắc phải một loại virus ít được biết đến, đang gây ra nỗi sợ hãi ở Trung Quốc đã mô tả một số triệu chứng kinh hoàng mà họ phải chịu đựng. Luật sư Diane Davison (60 tuổi, Maryland) đã nhiễm virus metapneumovirus ở người (HMPV) vào tháng 4 năm 2023 và bị “mất tiếng” do những cơn ho “dữ dội”.
Ban đầu, bà nghĩ rằng mình có thể bị Covid-19 hoặc cúm vì nhiều triệu chứng trùng lặp như sốt, ho, nghẹt mũi và đau họng. Sau 6 lần xét nghiệm Covid-19 âm tính, bà Davison biết rằng có điều gì đó không ổn. Trong số tất cả các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp mà bà từng mắc phải trong đời, đây là “điều tồi tệ nhất tôi từng trải qua”, bà nói.
Mô tả chi tiết về tình trạng của mình, bà Davison cho biết: “Tôi không thể nói được quá vài từ. Tôi bị những cơn ho dữ dội, dữ dội đến mức tôi gần như nôn mửa”. Sau khi thực hiện thêm các xét nghiệm và lấy mẫu mũi và họng, các bác sĩ phát hiện ra luật sư này thực sự mắc HMPV. Bà Davison nói: “Tôi đã hỏi ‘Cái gì?’ bởi vì nó nghe có vẻ thực sự khủng khiếp”.
HMPV, mà một số bác sĩ mô tả là “loại virus quan trọng nhất mà bạn chưa từng nghe đến”, được cho là nguyên nhân gây ra một đợt bùng phát virus ở Trung Quốc, được báo cáo là đang làm quá tải các bệnh viện ở các tỉnh phía bắc của đất nước này. Bắc Kinh đã hạ thấp mức độ nghiêm trọng của các đoạn phim về các phòng chờ và khu điều trị quá tải được đăng trên mạng xã hội, nói rằng các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp “ít nghiêm trọng hơn” và “quy mô nhỏ hơn” so với năm ngoái.
Nhưng một số người lo ngại rằng có những điểm tương đồng giữa tình hình hiện tại và sự bùng phát Covid vào năm 2019, ban đầu đã bị Trung Quốc hạ thấp mức độ nghiêm trọng. BS John Williams, một bác sĩ nhi khoa tại Đại học Pittsburgh, người đã dành cả sự nghiệp của mình để nghiên cứu vắc-xin và phương pháp điều trị HMPV, nói rằng mầm bệnh này là một trong những loại virus có khả năng khiến người bệnh phải nhập viện, thậm chí giết chết trẻ em và những người dễ bị tổn thương vì không có vắc-xin hoặc thuốc để điều trị.
HMPV tương tự như các loại virus theo mùa khác như RSV gây ra các triệu chứng cảm lạnh thông thường. HMPV được cho là chiếm khoảng 1/10 số ca bệnh đường hô hấp ở trẻ em. Mặc dù hầu hết các trường hợp đều nhẹ, nhưng một số bệnh nhân có thể bị nhiễm trùng đường hô hấp dưới như viêm phổi, hoặc như trường hợp của bà Davison, viêm phế quản, viêm các ống phế quản trong phổi, dẫn đến ho và các triệu chứng khác.
Bà Davison bị ốm trong khoảng 1 tháng và sau đó đã khỏi, nhưng bà kêu gọi những người khác đừng coi nhẹ bệnh này.
Người sáng tạo nội dung trên TikTok @alymoreno32 (Mỹ) đã tuyên bố trong một trong những đoạn clip của mình rằng em bé của cô đã bị nhiễm HMPV vào tháng 3 năm 2024.
Cô ấy nói rằng tình trạng của con trai cô nhanh chóng xấu đi và cậu bé đã được đưa trở lại bệnh viện sau khi không thể thở được. Người mẹ 3 con viết trong phần bình luận: “Nó nghe có vẻ rất tệ. Con tôi không ăn, không cử động được”.
HMPV được xác định lần đầu tiên vào năm 2001 và lây nhiễm cho hàng nghìn người Mỹ mỗi năm. Theo dữ liệu mới nhất của CDC, chỉ có dưới 300 kết quả xét nghiệm dương tính được báo cáo trong tuần cuối tháng 12, số liệu mới nhất hiện có, là mức bình thường cho thời điểm này trong năm.
CDC cho biết họ đang “theo dõi” các trường hợp ở Trung Quốc nhưng tin rằng chúng “hiện không phải là nguyên nhân gây lo ngại ở Mỹ”. Khoảng 20.000 trẻ em dưới 5 tuổi ở Mỹ phải nhập viện vì HMPV mỗi năm và vài trăm trong số đó tử vong vì căn bệnh này. CDC Hoa Kỳ cho biết họ đang “theo dõi” các trường hợp ở Trung Quốc nhưng tin rằng chúng “hiện không phải là nguyên nhân gây lo ngại ở Mỹ”.
Tình hình ở Trung Quốc tương tự như một đợt bùng phát vào mùa đông 2023 – 2024, khi các bệnh viện của nước này bị quá tải với bệnh nhân mắc bệnh viêm phổi do mycoplasma. Tình trạng này, được đặt tên là “phổi trắng” vì những đốm trắng nhỏ mà nó để lại trên phim chụp X-quang phổi, thường nhẹ, tương tự như HMPV. Nhưng đợt bùng phát đó có liên quan một phần đến khả năng miễn dịch yếu của người dân Trung Quốc.
Các chuyên gia cho biết việc thiếu tiếp xúc với vi trùng theo mùa khiến mọi người dễ bị tổn thương khi cuối cùng họ bị nhiễm bệnh, đặc biệt là trẻ em. Nhận xét về tình hình hiện tại ở Trung Quốc, TS Andrew Catchpole, giám đốc khoa học tại tổ chức nghiên cứu hVIVO, cho biết: “HMPV thường được phát hiện vào mùa đông nhưng có vẻ như tỷ lệ nhiễm trùng nghiêm trọng ở Trung Quốc có thể cao hơn mức chúng ta mong đợi trong 1 năm bình thường. Chúng tôi cần thêm thông tin về chủng cụ thể đang lưu hành để bắt đầu tìm hiểu xem đây có phải là các chủng lưu hành thông thường hay liệu virus gây ra tỷ lệ lây nhiễm cao ở Trung Quốc có gì khác biệt hay không”.
Bắc Kinh đã thừa nhận sự gia tăng các trường hợp HMPV và cho rằng điều này là do sự gia tăng theo mùa. Ở miền bắc Trung Quốc, sự gia tăng liên tục các trường hợp HMPV phù hợp với nhiệt độ lạnh giá của khu vực, dự kiến sẽ kéo dài đến tháng 3.
Jacqueline Stephens, một nhà dịch tễ học tại Đại học Flinders ở Úc, nói với BBC rằng các khu vực khác ở bán cầu bắc, không giới hạn riêng Trung Quốc, đang trải qua sự gia tăng tỷ lệ mắc HMPV. “Mặc dù điều này đáng lo ngại, nhưng sự gia tăng tỷ lệ mắc có thể là sự gia tăng bình thường vào mùa đông”, bà nói.
HMPV được các nhà nghiên cứu Hà Lan phát hiện vào năm 2001 từ các mẫu bệnh phẩm của trẻ em ở Hà Lan bị nhiễm trùng đường hô hấp không rõ nguyên nhân. Một số người bị bệnh nặng và cần phải thở máy, nhưng không xét nghiệm dương tính với bất kỳ mầm bệnh nào. Các nhà khoa học đã xem xét các gen của virus và thấy rằng nó có liên quan chặt chẽ với metapneumovirus ở gia cầm, loại virus lây nhiễm cho chim. Virus mới được đặt tên là metapneumovirus ở người. Các nhà nghiên cứu cho rằng nó đã nhảy từ chim sang người và sau đó tiến hóa.
Cũng như bệnh cúm, trẻ sơ sinh và người già có nguy cơ cao nhất vì hệ thống miễn dịch của họ vẫn đang phát triển hoặc suy giảm. HMPV lây lan do tiếp xúc trực tiếp hoặc gần gũi với người bị nhiễm bệnh, chẳng hạn như ho, bắt tay, hắt hơi hoặc chạm vào đồ vật hoặc bề mặt bị nhiễm bệnh. Một nghiên cứu cho thấy rằng đây là nguyên nhân phổ biến thứ hai gây nhiễm trùng đường hô hấp ở trẻ em sau virus hợp bào hô hấp (RSV), thường gây ra các triệu chứng nhẹ giống như cảm lạnh nhưng ảnh hưởng nặng nề hơn đến trẻ sơ sinh và người cao tuổi. HMPV và RSV thuộc họ Pneumoviridae.
Mặc dù HMPV thực sự đột biến và thay đổi theo thời gian với các chủng mới xuất hiện, TS Catchpole nói rằng “đây không phải là loại virus mà chúng tôi coi là có khả năng gây đại dịch”. Ông giải thích: “Điều này là do những thay đổi trong HMPV diễn ra từ từ và dựa trên các chủng lưu hành trước đó. Đại dịch xảy ra khi một loại virus hoàn toàn mới xâm nhập vào quần thể người, như đối với Covid-19. Hoặc trong trường hợp cúm, khi một biến thể hoàn toàn mới của virus xâm nhập vào quần thể người bằng cách kết hợp với phiên bản virus ở người với phiên bản virus ở động vật từ cái được gọi là ổ chứa động vật. Không có ổ chứa động vật nào như vậy của các loại virus liên quan được biết đến đối với HMPV”.
“Điều này có nghĩa là ngay cả khi HMPV ở Trung Quốc hiện nay là một biến thể mới của virus, thì rất có thể nó có liên quan đáng kể đến các chủng HMPV lưu hành trước đó, do đó sẽ có một mức độ miễn dịch nào đó từ việc tiếp xúc với các loại virus liên quan trước đây. Điều này sẽ làm giảm đáng kể gánh nặng bệnh tật ở những người khỏe mạnh”.
(Nguồn: Daily Mail)
