Một nghiên cứu gần đây cho thấy, semaglutide, một loại thuốc giảm cân GLP-1, đã làm giảm đau khớp gối ở những người béo phì và bị viêm xương khớp gối. Liệu đây có phải là tác dụng trực tiếp của thuốc hay chỉ đơn giản là nhờ giảm cân?
Semaglutide, được bán dưới các tên thương hiệu phổ biến là Ozempic và Wegovy, được kê đơn chủ yếu để kiểm soát cân nặng và bệnh tiểu đường type 2. Tuy nhiên, theo một nghiên cứu gần đây, loại thuốc này cũng có thể giúp giảm đau khớp gối ở những người béo phì bị viêm xương khớp.
Kết quả thử nghiệm được công bố trên Tạp chí Y học New England cho thấy, những người bị viêm xương khớp dùng semaglutide và tuân theo chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục ít bị đau khớp gối hơn những người chỉ ăn kiêng, tập luyện để giảm cân. Cuộc thử nghiệm được tài trợ bởi Novo Nordisk (công ty sản xuất semaglutide).
Giáo sư thấp khớp Henning Bliddal (giám đốc Viện Parker tại Bệnh viện Đại học Copenhagen, Đan Mạch), tác giả chính của nghiên cứu cho biết trong một thông cáo báo chí: “Có một nhu cầu đáng kể về các lựa chọn điều trị không phẫu thuật và bền vững cho những người sống chung với bệnh viêm xương khớp liên quan đến béo phì. Thử nghiệm nhằm mục đích cung cấp bằng chứng nghiêm ngặt về cách semaglutide có thể giúp đỡ những người này”.
Viêm xương khớp là một tình trạng khớp phổ biến, trong đó sụn bảo vệ đệm các đầu xương bị mòn theo thời gian. Điều này gây viêm và dẫn đến đau, cứng khớp và giảm khả năng vận động. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 528 triệu người trên toàn thế giới bị viêm xương khớp, trong đó khớp gối là khớp bị ảnh hưởng phổ biến nhất.
Thử nghiệm lâm sàng bao gồm khoảng 400 bệnh nhân bị viêm xương khớp gối, đồng thời thừa cân. Tất cả bệnh nhân đều có chỉ số khối cơ thể (BMI) từ 30 trở lên, đây là ngưỡng béo phì và khoảng 40% có BMI trên 40, cho thấy béo phì nghiêm trọng.
Độ tuổi trung bình của những người tham gia là 56 và khoảng 80% là phụ nữ, những người dễ bị viêm xương khớp hơn nam giới. Những người tham gia được tiêm semaglutide hàng tuần hoặc dùng giả dược trong 68 tuần, cùng với hướng dẫn về ăn uống lành mạnh và tập thể dục.
Vào cuối thử nghiệm, những người tham gia dùng semaglutide đã giảm trung bình khoảng 14% trọng lượng cơ thể, tương đương khoảng 15kg, trong khi những người trong nhóm dùng giả dược giảm 3%, tương đương khoảng 3kg. Ngoài ra, điểm số đau khớp gối đối với những người dùng semaglutide giảm khoảng 42 điểm trên thang điểm 100, trong khi những người tham gia trong nhóm dùng giả dược giảm 28 điểm.
Nghiên cứu cho thấy, “semaglutide có thể giúp giảm đau khớp gối, nhưng nghiên cứu không xác định liệu thuốc có cải thiện cơn đau độc lập với việc giảm cân hay không”, bác sĩ phẫu thuật tổng quát, phẫu thuật giảm béo và giám đốc y tế Mir Ali (Trung tâm Giảm cân Ngoại khoa MemorialCare tại Trung tâm Y tế Orange Coast ở Fountain Valley, California) cho biết. “Những bệnh nhân có cải thiện nhiều nhất là những người giảm cân nhiều nhất. Chúng tôi chắc chắn giảm cân giúp cải thiện tình trạng viêm xương khớp, nhưng không thể nói rằng có tác dụng trực tiếp của thuốc”.
Bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình Alan Beyer (chuyên về phẫu thuật khớp gối và điều trị chấn thương thể thao) đồng ý rằng nghiên cứu không chứng minh semaglutide trực tiếp làm giảm đau khớp gối. Ông cho rằng việc giảm cân có thể là lý do “thực sự” cho sự cải thiện.
Bác sĩ Beyer nói: “Nếu bạn đang nói về một người nặng 136kg, giảm 13% trọng lượng tương đương với giảm 18kg. Điều này giúp giảm đau khớp gối rất lớn. Vì vậy, tôi nghĩ rằng không có gì trong nghiên cứu này cho thấy rằng thuốc là nguyên nhân khiến cơn đau khớp gối của họ giảm”.
Trên thực tế, thừa cân là một yếu tố nguy cơ gây viêm xương khớp và việc giảm cân giúp cải thiện cơn đau khớp gối. Nghiên cứu cho thấy cứ mỗi 0,5kg giảm được, áp lực lên đầu gối sẽ giảm khoảng 2kg mỗi bước. Vì vậy, nếu ai đó giảm được 18kg thì tương đương với việc giảm 72kg áp lực lên đầu gối của họ mỗi bước.
Bác sĩ Ali cho biết: “Chúng tôi thấy sự cải thiện bệnh viêm xương khớp và cơn đau khớp gối ở bệnh nhân, bất kể họ giảm cân bằng cách nào, cho dù họ chỉ ăn kiêng và tập thể dục, phẫu thuật hay dùng thuốc”.
Để biết liệu semaglutide có cải thiện cơn đau khớp gối độc lập với việc giảm cân hay không, các nhà nghiên cứu sẽ cần tiến hành một nghiên cứu, trong đó những người tham gia giảm cùng một lượng cân bằng các phương pháp khác, chẳng hạn như ăn kiêng và tập thể dục mà không sử dụng semaglutide. Nếu những bệnh nhân đó cũng giảm đau khớp gối, điều đó cho thấy rằng việc giảm cân chứ không phải thuốc là nguyên nhân giảm đau.
“Không có đủ bằng chứng để hỗ trợ semaglutide như một phương pháp điều trị trực tiếp cho bệnh viêm xương khớp hoặc đau khớp gối”, bác sĩ Ali nói. Ông chia sẻ: “Tôi thực sự không thể thấy FDA sẽ công nhận tiêm giảm cân là phương pháp điều trị trực tiếp cho bệnh viêm xương khớp, trừ khi có những nghiên cứu cho thấy sự cải thiện cơn đau khớp độc lập với việc giảm cân”.
(Ảnh minh họa: Internet)
(Nguồn: Health)
