Thoái hóa khớp là bệnh lý khớp phổ biến gây viêm, cứng và đau khớp. Bài viết này cung cấp kiến thức về triệu chứng, nguyên nhân, cách điều trị và biện pháp phòng ngừa thoái hóa khớp hiệu quả.
Triệu chứng thoái hóa khớp có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng và vị trí ảnh hưởng trên cơ thể.
Các triệu chứng phổ biến nhất của thoái hóa khớp có thể bao gồm:
– Đau khớp
– Cứng khớp
– Mất tính linh hoạt
– Giảm phạm vi chuyển động
– Đau hoặc khó chịu khi dùng ngón tay ấn vào vùng bị ảnh hưởng
– Viêm khớp
– Lạo xạo, răng rắc, lục cục hoặc kêu răng rắc khi di chuyển khớp
– Gai xương, hoặc các khối xương thừa, thường không gây đau
Khi thoái hóa khớp trở nên nặng hơn, cơn đau có thể dữ dội hơn. Theo thời gian, sưng tấy ở khớp và vùng xung quanh cũng có thể xảy ra.
Thoái hóa khớp là do tổn thương sụn và khớp dần dần. Sụn là một chất dai, giống như cao su, bảo vệ đầu xương bên trong khớp, cho phép chúng di chuyển dễ dàng dựa vào nhau. Với thoái hóa khớp, sụn này bị phá vỡ theo thời gian, dẫn đến xương cọ xát vào nhau. Điều này có thể gây ra đau dữ dội và các triệu chứng thoái hóa khớp khác.
Theo Viện Quốc gia về Viêm khớp, Cơ xương và Bệnh da (Mỹ), các nhà nghiên cứu vẫn chưa biết nguyên nhân cơ bản của sự thoái hóa khớp dần dần này.
Tuy nhiên, một số yếu tố nguy cơ gây thoái hóa khớp đã được xác định, có thể góp phần gây ra và thúc đẩy tình trạng bệnh. Những yếu tố này có thể bao gồm:
– Di truyền, chẳng hạn như có thành viên trong gia đình mắc bệnh.
– Chấn thương trong quá khứ, chẳng hạn như rách sụn, trật khớp hoặc chấn thương dây chằng
từ 50 tuổi trở lên.
– Giới tính nữ.
– Thừa cân hoặc béo phì.
– Đã trải qua thời kỳ mãn kinh.
– Có nghề nghiệp liên quan đến việc quỳ nhiều, leo trèo, nâng vật nặng hoặc các động tác tương tự.
– Mắc một bệnh lý khác ảnh hưởng đến sức khỏe khớp, chẳng hạn như một loại viêm khớp khác.
Thoái hóa khớp có thể ảnh hưởng đến các bộ phận khác nhau trên cơ thể.
Nó thường ảnh hưởng đến đầu gối và hông, nhưng nó có thể xảy ra ở bất kỳ khớp nào. Các loại thoái hóa khớp khác bao gồm:
– Thoái hóa khớp bàn tay.
– Thoái hóa khớp ngón tay.
– Thoái hóa khớp vai.
– Thoái hóa khớp cột sống.
– Thoái hóa khớp cột sống cổ.
Thoái hóa khớp là một bệnh tiến triển, có nghĩa là các triệu chứng có thể lan sang các bộ phận khác trên cơ thể. Theo Tổ chức Viêm Khớp (Mỹ), bị thoái hóa khớp ở một bộ phận trên cơ thể cũng có thể làm tăng nguy cơ phát triển tình trạng bệnh ở các bộ phận khác trên cơ thể.
Thoái hóa khớp là một bệnh tiến triển có thể được phân thành 4 giai đoạn. Điều này có thể phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, mức độ tổn thương sụn và khớp.
4 giai đoạn của thoái hóa khớp là:
– Giai đoạn 1 (nhẹ): Bạn có thể gặp các triệu chứng sớm của thoái hóa khớp, nhưng sụn của bạn vẫn còn tốt.
– Giai đoạn 2 (trung bình): Bạn có thể gặp các triệu chứng cấp tính, dữ dội. Sụn của bạn có dấu hiệu bị mòn và rách.
– Giai đoạn 3 (nặng): Bạn có thể gặp các triệu chứng thoái hóa khớp liên tục, đặc biệt là khi bạn dồn trọng lượng lên khớp bị ảnh hưởng. Sụn khớp cũng gần như biến mất hoàn toàn.
– Giai đoạn 4 (rất nặng): Đây là dạng thoái hóa khớp nghiêm trọng nhất. Bạn có thể gặp phải các triệu chứng: Đau dữ dội, cứng và viêm; giảm phạm vi chuyển động; khớp không ổn định, chẳng hạn như đột ngột bị khóa hoặc cong; các triệu chứng khác, chẳng hạn như yếu cơ, gai xương và biến dạng khớp.
Trong giai đoạn 4 của thoái hóa khớp, bạn có thể sẽ cần phẫu thuật để giảm bớt các triệu chứng và tăng khả năng vận động, chức năng và chất lượng cuộc sống.
Thoái hóa khớp là một bệnh lý thoái hóa thường phát triển từ từ, có thể khó chẩn đoán chính xác trong giai đoạn đầu.
Bác sĩ sẽ bắt đầu bằng việc khám sức khỏe, hỏi về các triệu chứng và tiền sử bệnh của bạn. Sau đó, họ có thể chỉ định các xét nghiệm hình ảnh để xem xét kỹ hơn các khớp, chẳng hạn như chụp X-quang hoặc MRI.
Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm máu ESR hoặc phân tích dịch khớp để xem liệu có tình trạng nào khác có thể gây viêm hoặc đau khớp hay không. Một số tình trạng họ có thể loại trừ bao gồm:
– Viêm khớp dạng thấp
– Viêm khớp vẩy nến
– Bệnh gút
– Giả gút
– Bệnh thừa sắt
– Viêm bao hoạt dịch
Không có cách chữa khỏi thoái hóa khớp, nhưng việc điều trị sẽ nhằm mục đích giúp:
– Giảm bớt các triệu chứng.
– Tăng cường tính linh hoạt, khả năng vận động và chức năng của khớp.
– Giảm viêm.
– Nâng cao chất lượng cuộc sống của bạn.
Bác sĩ có thể giúp bạn xây dựng kế hoạch điều trị tốt nhất. Điều này có thể khác nhau đối với mỗi cá nhân tùy thuộc vào một số yếu tố, chẳng hạn như mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng và vị trí ảnh hưởng trên cơ thể.
Kế hoạch điều trị thoái hóa khớp của bạn thường sẽ bao gồm kết hợp nhiều phương pháp điều trị, bao gồm:
– Thay đổi lối sống, chẳng hạn như tập thể dục, ngủ và kiểm soát cân nặng.
– Thay đổi chế độ ăn uống, chẳng hạn như ăn thực phẩm chống viêm.
– Các biện pháp tự nhiên, chẳng hạn như yoga, bổ sung và liệu pháp nóng lạnh.
– Thuốc không kê đơn (OTC), chẳng hạn như thuốc chống viêm không steroid (NSAID), thuốc kê đơn, chẳng hạn như corticosteroid…
– Vật lý trị liệu.
– Thiết bị hỗ trợ, chẳng hạn như nẹp đầu gối.
– Phẫu thuật, chẳng hạn như thay toàn bộ khớp gối và cắt xương chỉnh hình.
Thoái hóa khớp có thể dẫn đến nhiều biến chứng về thể chất, tinh thần và cảm xúc nếu không được điều trị.
Biến chứng thường gặp của thoái hóa khớp là khớp ngày càng bị cứng, có thể dẫn đến suy giảm khả năng giữ thăng bằng và vận động. Theo Tổ chức Viêm Khớp (Mỹ), điều này có thể làm tăng đáng kể nguy cơ té ngã, dẫn đến những chấn thương nhẹ hoặc nghiêm trọng.
Các biến chứng có thể xảy ra khác của thoái hóa khớp có thể bao gồm:
– Ngủ kém.
– Tăng cân do đau hoặc hạn chế vận động.
– Lo âu.
– Trầm cảm.
– Hoại tử xương, hoặc chết xương.
– Bào mòn dây chằng và gân.
– Gãy xương do mỏi (nứt gãy do căng).
– Xuất huyết khớp, hoặc chảy máu gần khớp.
Bạn có thể có những yếu tố nguy cơ gây thoái hóa khớp mà không thể thay đổi, chẳng hạn như di truyền và tuổi tác.
Tuy nhiên, có một số yếu tố nguy cơ có thể thay đổi được ngăn ngừa bằng các mẹo sau:
– Duy trì cân nặng hợp lý.
– Tập thể dục cường độ thấp ít nhất 150 phút mỗi tuần.
– Kiểm soát lượng đường trong máu, đặc biệt nếu bạn bị tiểu đường.
– Kiểm soát huyết áp, đặc biệt nếu bạn bị tăng huyết áp.
– Ăn một chế độ ăn uống cân bằng, chống viêm.
– Sử dụng kỹ thuật thích hợp khi nâng vật nặng, chẳng hạn như nâng bằng hông và chân thay vì lưng.
– Sử dụng các thiết bị hỗ trợ, chẳng hạn như gậy chống…
– Đi giày dép phù hợp.
Thoái hóa khớp và viêm khớp dạng thấp có chung một số triệu chứng, nhưng chúng là hai tình trạng khác nhau.
Thoái hóa khớp là một bệnh lý thoái hóa, có nghĩa là nó ngày càng nghiêm trọng theo thời gian. Viêm khớp dạng thấp cũng có thể gây tổn thương khớp tiến triển theo thời gian nếu không được điều trị.
Tuy nhiên, viêm khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn. Điều này có nghĩa là hệ thống miễn dịch tấn công nhầm vào lớp lót mềm mại, khỏe mạnh (màng hoạt dịch) xung quanh khớp của bạn. Khi hệ thống miễn dịch tấn công, dịch tích tụ bên trong khớp, gây cứng khớp, đau, sưng và viêm.
Nếu bạn không chắc chắn mình có thể mắc dạng viêm khớp nào, hãy nói chuyện với bác sĩ. Họ có thể chẩn đoán đúng và xây dựng kế hoạch điều trị cho tình trạng của bạn.
Điều tốt nhất nên làm khi bị thoái hóa khớp là gì?
Phương pháp điều trị tốt nhất cho thoái hóa khớp sẽ phụ thuộc vào loại và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng của bạn. Tập thể dục, ăn uống cân bằng và tuân theo kế hoạch điều trị có thể giúp cải thiện các triệu chứng, khả năng vận động và chất lượng cuộc sống.
Phương pháp điều trị số 1 cho thoái hóa khớp là gì?
Phương pháp điều trị tốt nhất cho thoái hóa khớp sẽ phụ thuộc vào một số yếu tố, chẳng hạn như mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Ví dụ, thay đổi lối sống và các biện pháp tự nhiên có thể đủ để giúp kiểm soát thoái hóa khớp giai đoạn 1 và 2. Tuy nhiên, thoái hóa khớp giai đoạn 3 và 4 có thể cần điều trị xâm lấn hơn, chẳng hạn như phẫu thuật.
Bạn không nên làm gì khi bị thoái hóa khớp?
Nếu bạn bị thoái hóa khớp, tốt nhất nên tránh các hoạt động cường độ cao, vặn xoắn khớp bị ảnh hưởng hoặc gây áp lực quá mức lên khớp bị ảnh hưởng.
Thoái hóa khớp là một bệnh mạn tính có thể gây viêm, đau và cứng khớp. Mặc dù không có cách chữa khỏi, nhưng kế hoạch điều trị có thể giúp kiểm soát các triệu chứng, tăng khả năng vận động và cải thiện chất lượng cuộc sống. Hãy nói chuyện với chuyên gia y tế nếu bạn nghĩ rằng mình có thể bị thoái hóa khớp. Họ có thể chẩn đoán đúng và xây dựng kế hoạch điều trị phù hợp cho bạn.
(Ảnh minh họa: Internet)
(Nguồn: Healthline)
