Tỷ lệ người trẻ tuổi bị đột quỵ đang gia tăng đáng báo động. Một nghiên cứu mới đã phát hiện mối liên hệ đáng ngạc nhiên giữa đột quỵ ở người trẻ và một chứng bệnh khá phổ biến, đặc biệt là chứng đau nửa đầu kèm theo hào quang.
Tỷ lệ người trẻ bị đột quỵ đang gia tăng. Một báo cáo của CDC (Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ) vào năm ngoái cho thấy mức tăng 14,6% ở nhóm tuổi 18-44 và 15,7% ở nhóm tuổi 45-64.
Điều đáng lo ngại hơn là trong nhiều trường hợp, những người này không có các yếu tố nguy cơ truyền thống. Bác sĩ Jukka Putaala (Trưởng khoa Đột quỵ tại Bệnh viện Đại học Helsinki, Phần Lan, tác giả chính của nghiên cứu) cho biết: “Lên đến một nửa số ca đột quỵ do thiếu máu cục bộ ở người trẻ tuổi là không rõ nguyên nhân và chúng phổ biến hơn ở phụ nữ”.
Một nghiên cứu mới đã tìm hiểu xem yếu tố nguy cơ nào có tác động lớn nhất và đã tìm thấy mối liên hệ đáng ngạc nhiên với một chứng bệnh khá phổ biến. Nhóm nghiên cứu đã xem xét 12 yếu tố nguy cơ truyền thống (bao gồm tiểu đường, hút thuốc và béo phì), 10 yếu tố phi truyền thống bao gồm bệnh tự miễn, hội chứng ruột kích thích (IBS), bệnh thận mãn tính và chứng đau nửa đầu kèm theo hào quang.
Họ phát hiện ra rằng, mỗi yếu tố nguy cơ phi truyền thống mà bệnh nhân mắc phải sẽ làm tăng nguy cơ đột quỵ của họ lên tới 70%. Tình trạng này thậm chí còn tồi tệ hơn đối với những người mắc dị tật tim phổ biến được gọi là lỗ bầu dục chưa đóng (PFO), ảnh hưởng đến 1/4 dân số. Đối với họ, những yếu tố nguy cơ phi truyền thống này làm tăng gấp đôi nguy cơ đột quỵ.
Trong số tất cả các yếu tố nguy cơ phi truyền thống đó, các nhà nghiên cứu phát hiện chứng đau nửa đầu kèm theo hào quang là nguy hiểm nhất. Bác sĩ Jukka Putaala, trưởng nhóm nghiên cứu, chia sẻ với Medscape Medical News: “Chúng tôi đã nhận thức được vai trò quan trọng của chứng đau nửa đầu kèm theo hào quang ở nhóm bệnh nhân này dựa trên kiến thức trước đó nhưng rất ngạc nhiên khi nó lại ảnh hưởng sâu sắc đến vậy, đặc biệt là khi tỷ lệ hiện mắc và mức độ liên quan của nó được đặt trong bối cảnh với các yếu tố nguy cơ đột quỵ truyền thống”.
Khoảng 39 triệu người Mỹ bị chứng đau nửa đầu và 20% trong số đó gặp phải hào quang, trong đó những cơn đau đầu dữ dội kèm theo các vấn đề về cảm giác như nhìn thấy ánh sáng lóe lên và điểm mù. Điều đó có nghĩa là khoảng 8 triệu người ở Mỹ có thể có nguy cơ đột quỵ cao hơn do tình trạng này. Đau nửa đầu nói chung phổ biến hơn ở phụ nữ, chiếm hơn gấp 3 lần số ca mắc so với nam giới.
Bác sĩ Putaala nói thêm: “Tại sao chứng đau nửa đầu lại mang nguy cơ cao gây đột quỵ không rõ nguyên nhân ở người trẻ tuổi là một câu hỏi phức tạp và cần nghiên cứu thêm”, đồng thời lưu ý rằng các bác sĩ nên hỏi bệnh nhân nữ về tiền sử đau nửa đầu của họ. Ông nói: “Để phòng ngừa hiệu quả, việc đánh giá cẩn thận và thường xuyên cả các yếu tố nguy cơ truyền thống và phi truyền thống ở người trẻ tuổi là rất quan trọng”.
Các yếu tố dành riêng cho phụ nữ như tiểu đường thai kỳ hoặc các biến chứng thai kỳ cũng đóng một vai trò quan trọng làm tăng 70% nguy cơ đột quỵ bất kể nguy cơ là truyền thống hay phi truyền thống. Tuy nhiên, trước khi bạn vội vàng đến gặp bác sĩ vì bạn nhìn thấy các điểm sáng hoặc đường ngoằn ngoèo kèm theo cơn đau đầu, hãy nhớ rằng nghiên cứu này có một số hạn chế.
Đầu tiên, đây là nghiên cứu quan sát, nghĩa là các nhà nghiên cứu đang xem xét dữ liệu hiện có, vì vậy họ không thể chứng minh nguyên nhân và kết quả, mà chỉ là mối tương quan. Những phát hiện này cũng dựa trên các yếu tố nguy cơ tự báo cáo, điều này có thể không đáng tin cậy. Thêm vào đó, mẫu nghiên cứu chủ yếu là người da trắng, điều này hạn chế mức độ áp dụng rộng rãi của kết quả đối với các nhóm nhân khẩu học khác.
Mỗi năm, hơn 795.000 người Mỹ bị đột quỵ – tức là cứ sau 40 giây lại có một người bị đột quỵ. Đột quỵ cướp đi sinh mạng của khoảng 140.000 người ở Mỹ hàng năm, khiến nó trở thành nguyên nhân gây tử vong hàng đầu thứ 5 và là nguyên nhân chính gây tàn tật. Mặc dù đột quỵ ở người cao tuổi trên 65 tuổi vẫn phổ biến nhất nhưng số ca đột quỵ ở người trẻ tuổi đang gia tăng. Một số nghiên cứu cho thấy mức tăng lên tới 15% trong những năm gần đây. Các bác sĩ đã suy đoán rằng sự gia tăng này có thể liên quan đến chế độ ăn uống kém, thiếu vận động, tỷ lệ béo phì ngày càng tăng và sự gia tăng các tình trạng sức khỏe mãn tính ở người trẻ tuổi.
Tuy nhiên, nghiên cứu mới này cho thấy rằng các yếu tố nguy cơ phi truyền thống cũng đang đóng một vai trò. Bác sĩ Tracy E. Madsen (Chủ tịch Ủy ban Khoa học Sức khỏe Phụ nữ Tim mạch Lâm sàng/Đột quỵ của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, người không tham gia vào nghiên cứu) cho biết: “Việc nhận ra các rủi ro cụ thể ảnh hưởng đến phụ nữ và những rủi ro không thường thấy… có thể thay đổi cách tiếp cận của chúng ta đối với việc sàng lọc những rủi ro này và giáo dục bệnh nhân trong suốt cuộc đời của họ”.
Điều này có thể có tác động lớn đến việc cải thiện kết quả đột quỵ hoặc thậm chí ngăn chặn chúng hoàn toàn. Các chuyên gia ước tính rằng khoảng 80% các ca đột quỵ có thể tránh được bằng cách thay đổi lối sống và quản lý đúng cách các yếu tố nguy cơ.
(Ảnh minh họa: Internet)
(Nguồn: NY Post)
