Bạn có thói quen này không? Trước khi đi ngủ vào buổi tối, hãy ngồi cạnh giường và xoa 2 tay vào đầu gối . Bạn sẽ cảm thấy ấm áp, dễ chịu , như thể mọi đau nhức trong ngày đã được gột rửa.
Nhưng bạn có bao giờ nghĩ rằng hành động tưởng chừng đơn giản này thực sự có thể khiến bạn âm thầm trải qua 4 thay đổi về thể chất chỉ trong vòng nửa năm không?
Nhiều người cao tuổi tin rằng thoái hóa khớp chỉ đơn giản là “lão hóa và thoái hóa xương”, và massage và chườm ấm có thể làm giảm tình trạng này. Nhưng bạn có biết rằng áp dụng sai phương pháp không chỉ không hiệu quả mà còn có thể làm tình trạng trở nên trầm trọng hơn không?
Hôm nay, dưới góc nhìn của bác sĩ, chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn hiểu biết khoa học về việc xoa bóp đầu gối và xem xét logic y khoa cũng như “lợi ích” sức khỏe ẩn chứa đằng sau nó.
Trước hết, chúng ta cần làm rõ một khái niệm: Thoái hóa khớp không chỉ đơn thuần là “lão hóa xương”, mà là bệnh thoái hóa khớp liên quan đến nhiều cấu trúc như sụn, màng xương và màng hoạt dịch.
Khi chúng ta xoa bóp vừa phải các cơ và khớp tại chỗ, nó có thể thúc đẩy lưu thông máu tại chỗ và cải thiện tiết dịch hoạt dịch, từ đó tăng cường cung cấp chất dinh dưỡng cho sụn và giảm đau, cứng khớp.
Xoa bóp đầu gối có thể mang lại lợi ích, nhưng tiền đề là “phương pháp, thời điểm và tần suất phải đúng” , nếu không sẽ dễ phản tác dụng.
Liệu việc massage đầu gối theo hướng dẫn khoa học trước khi đi ngủ có thực sự cải thiện tình trạng viêm xương khớp không? Câu trả lời là có . Đặc biệt đối với những người bị cứng khớp buổi sáng đáng kể và thường xuyên đau nhức về đêm, “giờ vàng” 5-10 phút trước khi đi ngủ này là một khoảng thời gian quan trọng để điều chỉnh tình trạng cơ thể.
Nhiều người cao tuổi nhận thấy 4 thay đổi đã xảy ra trong cơ thể sau khi massage đầu gối trong nửa năm. Ý nghĩa y học đằng sau điều này đáng để chúng ta tìm hiểu sâu hơn.
Massage đầu gối có thể cải thiện các rối loạn vi tuần hoàn cục bộ. Điều này đặc biệt đúng với người cao tuổi, khi lưu lượng máu chậm lại, khiến việc đào thải chất thải trao đổi chất trở nên khó khăn, dễ dẫn đến đau nhức khớp, cứng khớp và các triệu chứng khó chịu khác. Massage đúng cách có thể đẩy nhanh quá trình chuyển hóa axit lactic và các chất trung gian gây viêm, giúp giảm cứng khớp và cải thiện tính linh hoạt.
Bạn có thấy đầu gối bị cong khi đứng dậy không? Cảm giác mất ổn định này có thể liên quan đến chứng teo cơ tứ đầu đùi. Kết hợp massage đầu gối với các bài tập gập duỗi nhẹ nhàng có thể giúp kích hoạt các cơ xung quanh khớp, tăng cường hỗ trợ và giảm nguy cơ té ngã.
Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng massage đầu gối thường xuyên có thể kích hoạt các tế bào thần kinh cảm thụ bản thể, tăng cường khả năng cảm nhận sự dịch chuyển và căng thẳng của cơ. Nói một cách đơn giản, nó cải thiện khả năng “cảm nhận” cơ thể của bạn. Đối với người cao tuổi, sự cải thiện này có thể ngăn ngừa té ngã và bong gân hiệu quả.
Nhiều bệnh nhân cũng cho biết sau khi massage đầu gối một thời gian, tình trạng sưng chân của họ thực sự giảm. Điều này là do massage thúc đẩy sự hồi lưu bạch huyết, giúp dẫn lưu dịch mô dư thừa và giảm phù nề chi dưới do hồi lưu tĩnh mạch kém.
Sự thay đổi đáng ngạc nhiên nhất là sự cải thiện về tâm trạng . Đây không chỉ là tác động tâm lý. Trong quá trình massage, các tín hiệu áp lực từ da kích thích giải phóng endorphin và oxytocin, có thể làm giảm lo lắng và tăng cường cảm giác vui vẻ, từ đó cải thiện trạng thái tâm lý của bệnh nhân mắc bệnh mãn tính.
Mặc dù massage đầu gối có lợi, nhưng nó cũng có tác dụng riêng. Nếu khớp đang trong giai đoạn viêm cấp tính (như sưng, đỏ và nóng), không nên massage mạnh vì có thể làm tình trạng viêm trầm trọng hơn. Khi massage, động tác cần nhẹ nhàng, theo nguyên tắc “từ nông đến sâu, từ ngoài vào trong”. Mỗi lần massage nên kiểm soát trong vòng 5 đến 10 phút để tránh kích thích quá mức.
Phương pháp này đặc biệt được khuyến nghị cho các nhóm sau: Bệnh nhân thoái hóa khớp nhẹ đến trung bình, người thường xuyên bị đau đầu gối vào ban đêm, người bị cứng khớp buổi sáng kéo dài hơn 30 phút, người bị phù nề chi dưới đáng kể và người mắc các bệnh mãn tính liên quan đến lo âu.
Xét về mặt xã hội, thoái hóa khớp đã trở thành “kẻ giết người thầm lặng” ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người cao tuổi. So với thuốc men và thiết bị vật lý trị liệu đắt tiền, massage đầu gối, một biện pháp can thiệp sức khỏe chi phí thấp, đòi hỏi sự tham gia cao , chắc chắn có giá trị rộng rãi.
Vấn đề cốt lõi là họ không thấy được “kết quả ngắn hạn”. Việc phục hồi sụn trong cơ thể con người là một quá trình chậm, với chu kỳ tổng hợp và tái tạo ma trận sụn thường mất hơn 3 tháng. Massage đầu gối thực sự hiệu quả là một liệu pháp “duy trì” lâu dài, chứ không phải là một giải pháp tạm thời.
Là một bác sĩ, tôi thường nói với bệnh nhân của mình: “Đầu gối của bạn có thể khỏe mạnh đến đâu không phụ thuộc vào việc bạn uống thuốc tốt như thế nào, mà phụ thuộc vào việc bạn chăm sóc chúng chu đáo như thế nào mỗi ngày”. Và hành động xoa bóp đầu gối nhỏ chính là cách tốt nhất để thể hiện “sự chăm sóc” này.
Tất nhiên, chúng ta không nên thần thánh hóa việc massage đầu gối. Nó không phải là thuốc chữa bách bệnh và không nên thay thế các phương pháp điều trị thông thường. Đối với các trường hợp từ trung bình đến nặng, các biện pháp can thiệp toàn diện như tiêm nội khớp, bổ sung natri hyaluronate và tập luyện phục hồi chức năng theo khuyến cáo của bác sĩ vẫn cần thiết để đạt được kết quả tối ưu.
Nhưng điều không thể bỏ qua là việc xoa bóp đầu gối là một tín hiệu hành vi nhắc nhở người cao tuổi một cách tinh tế: “Các khớp là của bạn và bạn phải tự bảo vệ chúng”. Cảm giác tham gia và kiểm soát cơ thể này là phần quan trọng nhất trong quá trình quản lý bệnh mãn tính hiện đại.
Nếu bạn hoặc cha mẹ bạn bị viêm xương khớp, sao không thử xoa bóp đầu gối ngay tối nay, dù chỉ 3 phút thôi. Chỉ cần kiên trì nửa năm, bạn có thể trải nghiệm những “thay đổi thầm lặng” đó.
(Ảnh minh họa: Internet)
