Ngày càng nhiều người được chẩn đoán mắc ung thư đường ruột, và việc lưu trữ thức ăn trong tủ lạnh lâu ngày có thể là một trong những nguyên nhân. Bài viết dưới đây sẽ phân tích các nguy cơ tiềm ẩn và cung cấp lời khuyên dùng tủ lạnh hiệu quả để bảo vệ sức khỏe.
Với gần 17.000 ca mắc mới mỗi năm, ung thư đại trực tràng vượt ung thư dạ dày, trở thành loại phổ biến thứ 4 tại Việt Nam, theo Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (Globocan).
Tính chung ở cả 2 giới, Việt Nam ghi nhận 16.835 ca mắc mới và 8.454 trường hợp tử vong do ung thư đại trực tràng. Năm 2020, ung thư đại trực tràng đứng thứ 5, sau ung thư gan, phổi, vú, dạ dày. Đến nay, 5 loại ung thư có số mắc mới nhiều nhất Việt Nam lần lượt là vú, gan, phổi, đại trực tràng, dạ dày.
Nhiều người coi tủ lạnh như một “pháo đài” an toàn tuyệt đối, nhưng lại không nhận ra rằng nó không thể ngăn chặn sự phát triển của tất cả vi khuẩn và chất có hại trong thức ăn. Sự lưu trữ thực phẩm ở nhiệt độ thấp chỉ có thể “làm chậm” sự phát triển của vi khuẩn và nấm mốc, nhưng không thể “tiêu diệt” chúng. Đặc biệt, một số chất gây ung thư còn có thể tích tụ dần dưới môi trường nhiệt độ thấp, đặc biệt là với 4 loại thực phẩm sau, rủi ro rất lớn.
1. Thức ăn thừa
Loại thực phẩm này rất dễ sinh sôi nảy nở các loại vi khuẩn gây hại như nitrit. Các bữa ăn để qua một ngày hoặc lâu hơn thường chứa lượng nitrit vượt chuẩn từ 20-70%. Các nitrit này có thể phản ứng với các sản phẩm phân hủy protein trong ruột và tạo thành chất gây ung thư mạnh mẽ là dimethyl nitrosamine. Lượng nitrit trong thức ăn thừa để qua đêm trong tủ lạnh cao hơn 8-10 lần so với thức ăn tươi.
2. Thức ăn nhiều muối
Thức ăn như dưa muối, thịt muối, rau muối có hương vị đặc trưng, nhưng chúng chứa muối và nitrat, các chất này có thể tạo thành nitrit. Ngay cả trong điều kiện lạnh của tủ lạnh, vẫn có 28.3% mẫu thử nghiệm có hàm lượng nitrit vượt chuẩn. Nếu tiêu thụ lâu dài, Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) đã xếp thức ăn muối vào “nhóm 2A – chất gây ung thư”.
3. Thức ăn hầm
Các món này để lâu trong tủ lạnh không chỉ làm biến đổi protein mà còn tạo ra các chất gây ung thư mới như benzo(a)pyrene. Nghiên cứu cho thấy, thức ăn hầm trên 3 lần, lượng benzo(a)pyrene tăng lên gấp 2-3 lần so với bình thường.
4. Trái cây hỏng
Nếu trái cây trong tủ lạnh bắt đầu thối rữa, chảy nước hoặc mốc, việc “cắt bỏ phần hỏng” không còn hiệu quả nữa, vì độc tố nấm mốc thường đã lan rộng trong phần còn lại của trái cây. Ví dụ như aflatoxin, chỉ cần 150 microgam đã có thể gây biến đổi tế bào gan, cũng rất bất lợi cho tình trạng đường ruột. Tổ chức Lương Nông Liên Hợp Quốc (FAO) công nhận rằng 20% các trường hợp ung thư đường ruột trên thế giới liên quan đến ngộ độc độc tố nấm mốc.
Lạnh không có nghĩa là an toàn. Nếu thời gian lưu trữ vượt quá 24 giờ, đặc biệt là thức ăn đã được tái nhiệt hoặc đã có dấu hiệu hỏng rõ ràng, thì nên vứt bỏ ngay lập tức!” Việc “tiết kiệm” này thực tế là đang bào mòn sức khỏe.
Để phòng tránh nguy cơ ung thư đường ruột liên quan đến việc sử dụng tủ lạnh, không cần phải áp dụng những biện pháp phức tạp. Chỉ cần duy trì một số thói quen tốt trong cuộc sống hàng ngày là đủ. Dưới đây là 4 điểm quan trọng, đặc biệt không thể bỏ qua:
– Nấu ăn vừa đủ cho mỗi bữa để nguyên tắc không để thừa thức ăn, nấu bao nhiêu ăn bấy nhiêu.
– Nếu cần lưu trữ thức ăn thừa, khuyến nghị nên ăn hết trong vòng 24 giờ và khi hâm nóng lại phải đảm bảo nấu sôi kỹ càng để tiêu diệt hết vi khuẩn và nitrit. Nếu không ăn hết sau 24 giờ – hãy quyết đoán vứt bỏ.
– Đối với thức ăn muối, thức ăn chín và trái cây dễ hỏng nên “mua ít, ăn nhanh, kiểm tra thường xuyên”.
– Khi phát hiện thức ăn đã biến chất, dính nhớt hay bị mốc, ngay cả khi có thể cắt bỏ phần bên ngoài cũng nên vứt bỏ hoàn toàn. Lưu ý rằng việc làm lạnh không có nghĩa là “dừng đồng hồ”, thời gian bảo quản thức ăn có hạn.
(Ảnh minh họa: Internet)
