Ung thư đại trực tràng là một căn bệnh nguy hiểm nhưng có thể phòng ngừa và điều trị nếu được phát hiện sớm. Bài viết này sẽ cung cấp kiến thức về nguyên nhân, triệu chứng, tầm quan trọng của chẩn đoán sớm và các biện pháp phòng ngừa ung thư đại trực tràng.
Trong thế giới y học, ung thư đại trực tràng là một căn bệnh âm thầm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, thậm chí là tính mạng con người. Là một trong những loại ung thư có tỷ lệ mắc phải và tử vong cao trên toàn cầu, ung thư đại trực tràng không chỉ đe dọa người trung niên và cao tuổi mà đang ngày càng trẻ hóa.
Ung thư đại trực tràng là một loại u ác tính xảy ra ở đại tràng và trực tràng. Loại ung thư này thường bắt đầu phát triển từ các polyp tuyến, sau nhiều năm dần dần biến thành ung thư xâm lấn. Theo thống kê, khoảng 95% các trường hợp ung thư đại trực tràng là do quá trình tiến triển dần dần này gây ra, trong khi phần còn lại có thể liên quan đến các yếu tố di truyền khác.
Ung thư đại trực tràng giai đoạn đầu thường không có triệu chứng rõ ràng và đây cũng chính là một trong những nguy hiểm của nó. Khi bệnh tiến triển, một số dấu hiệu cảnh báo có thể xuất hiện như:
– Thay đổi thói quen đại tiện (táo bón hoặc tiêu chảy kéo dài hơn vài tuần, phân nhỏ lại).
– Đi ra máu hoặc phân màu đỏ sẫm (có thể là biểu hiện của xuất huyết nội).
– Đau bụng hoặc khó chịu ở bụng, đặc biệt là đau liên tục hoặc co thắt.
– Sụt cân không rõ nguyên nhân trong thời gian ngắn.
– Thiếu máu do mất máu mãn tính lâu ngày, biểu hiện là mệt mỏi, da xanh xao.
Cần lưu ý rằng không phải ai có các triệu chứng trên đều mắc ung thư đại trực tràng. Tuy nhiên, nếu có những triệu chứng này, đặc biệt là khi chúng kéo dài, nên đi khám ngay. Sự xuất hiện của ung thư đại trực tràng không phải ngẫu nhiên mà là kết quả của nhiều yếu tố kết hợp với nhau.
Mặc dù nguyên nhân cụ thể vẫn chưa được xác định rõ ràng, nhưng di truyền, lối sống không lành mạnh, thói quen ăn uống không đúng cách và viêm đường ruột mãn tính được coi là những yếu tố chính gây ra ung thư đại trực tràng.
Yếu tố di truyền, tiền sử gia đình có người mắc ung thư đại trực tràng, đặc biệt là họ hàng trực hệ, làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh.
Lối sống không lành mạnh như lười vận động, ngồi nhiều, thức khuya thường xuyên cũng làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng. Những thói quen này không chỉ ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất bình thường của cơ thể mà còn có thể làm suy giảm hệ miễn dịch, tạo điều kiện cho các tế bào ung thư phát triển.
Chế độ ăn nhiều calo, chất béo, protein, ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn như đồ muối chua, chiên rán, hun khói có liên quan mật thiết đến sự phát triển của ung thư đại trực tràng. Các chất có hại trong những thực phẩm này có thể làm tổn thương niêm mạc ruột, thúc đẩy sự phát triển của tế bào ung thư.
Phát hiện sớm là chìa khóa để nâng cao tỷ lệ chữa khỏi. Ung thư đại trực tràng ở giai đoạn đầu thường có thể được phẫu thuật cắt bỏ thành công với tiên lượng tốt.
Vì vậy, việc khám sức khỏe định kỳ và tuân theo kế hoạch sàng lọc của bác sĩ là rất quan trọng. Các phương pháp sàng lọc thường được sử dụng bao gồm:
– Xét nghiệm miễn dịch hóa học phân (FIT) để phát hiện thành phần máu trong phân.
– Xét nghiệm DNA phân đa mục tiêu để phân tích các biến đổi gen trong mẫu phân.
– Nội soi đại tràng để quan sát trực tiếp toàn bộ bên trong đại tràng, đồng thời có thể sinh thiết hoặc loại bỏ các mô bệnh đáng ngờ.
– Chụp CT đại tràng để tạo hình ảnh đại tràng, giúp xác định các vùng bất thường. Phòng ngừa ung thư đại trực tràng chủ yếu dựa vào việc xây dựng lối sống lành mạnh.
Một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả bao gồm:
– Điều chỉnh chế độ ăn uống bằng cách ăn nhiều thực phẩm giàu vitamin và chất xơ như rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt.
– Tránh ăn quá nhiều thịt đỏ và thịt chế biến sẵn, hạn chế đồ muối chua, chiên rán, hun khói.
-Duy trì chế độ ăn uống cân bằng, tránh ăn quá nhiều.
– Tập thể dục thường xuyên với các bài tập aerobic như đi bộ nhanh, chạy bộ, bơi lội giúp tăng cường hệ miễn dịch, thúc đẩy nhu động ruột, ngăn ngừa táo bón. Vận động cũng giúp giảm căng thẳng, cải thiện tâm trạng, tốt cho sức khỏe thể chất và tinh thần.
– Hút thuốc và uống rượu là những yếu tố nguy cơ quan trọng gây ung thư đại trực tràng. Bỏ thuốc lá và hạn chế rượu bia giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.
– Những người có tiền sử gia đình mắc ung thư đại trực tràng hoặc các yếu tố nguy cơ khác nên khám sàng lọc ung thư đại trực tràng định kỳ. Các phương pháp sàng lọc bao gồm xét nghiệm máu ẩn trong phân, khám trực tràng bằng ngón tay, nội soi đại tràng. Việc sàng lọc giúp phát hiện sớm ung thư đại trực tràng hoặc các tổn thương tiền ung thư, nâng cao hiệu quả điều trị.
– Điều trị tích cực các bệnh mãn tính như viêm đại tràng mãn tính, polyp đại tràng để tránh bệnh trở nặng hơn.
Các phương pháp điều trị ung thư đại trực tràng bao gồm phẫu thuật, xạ trị, hóa trị.
Phẫu thuật là phương pháp điều trị chính, loại bỏ khối u để đạt được mục đích chữa khỏi triệt để. Một số bệnh nhân có thể cần xạ trị hoặc hóa trị để tiêu diệt hoặc ức chế các tế bào ung thư còn sót lại, ngăn ngừa ung thư đại trực tràng tái phát và di căn.
Phẫu thuật là phương pháp điều trị được ưu tiên hàng đầu cho ung thư đại trực tràng. Tùy thuộc vào vị trí, kích thước và giai đoạn của khối u, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp phẫu thuật phù hợp. Phẫu thuật ít xâm lấn với ưu điểm ít gây sang chấn, hồi phục nhanh đang dần trở thành xu hướng chủ đạo trong phẫu thuật ung thư đại trực tràng.
Xạ trị và hóa trị là phương pháp hỗ trợ trong điều trị ung thư đại trực tràng. Xạ trị sử dụng tia năng lượng cao để tiêu diệt tế bào ung thư, trong khi hóa trị sử dụng thuốc để ức chế sự phát triển và phân chia của tế bào ung thư. Xạ trị và hóa trị thường được sử dụng trước hoặc sau phẫu thuật để giảm nguy cơ tái phát và di căn.
Liệu pháp nhắm mục tiêu sử dụng thuốc nhắm mục tiêu để điều trị chính xác các dấu hiệu đặc hiệu của tế bào ung thư. Liệu pháp nhắm mục tiêu có ít tác dụng phụ và hiệu quả điều trị đáng kể, mang đến lựa chọn điều trị mới cho bệnh nhân ung thư đại trực tràng.
Liệu pháp miễn dịch hoạt hóa hệ thống miễn dịch của chính bệnh nhân, tăng cường khả năng nhận biết và tấn công tế bào ung thư. Liệu pháp miễn dịch cho thấy triển vọng tốt trong điều trị ung thư đại trực tràng, mang đến hy vọng mới cho bệnh nhân ung thư đại trực tràng giai đoạn cuối.
Ung thư đại trực tràng tuy đáng sợ nhưng không phải không thể chiến thắng. Bằng hiểu biết khoa học và phòng ngừa tích cực, chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh một cách hiệu quả. Đối mặt với ung thư đại trực tràng, chúng ta không nên sợ hãi và trốn tránh mà hãy dũng cảm đối mặt và tích cực điều trị.
(Ảnh minh họa: Internet)
