Đau nhức xương khớp là tình trạng khá phổ biến hiện nay, nhất là người cao tuổi, vào thời tiết giao mùa, trái gió trở trời. Điều này gây ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống sinh hoạt hàng ngày.
Tại Việt Nam, tỷ lệ người mắc bệnh xương khớp chiếm khoảng 35% dân số, 70% trong số đó là những người từ 50 – 70 tuổi. Những năm gần đây, bệnh xương khớp đang có xu hướng trẻ hóa, số người từ 27 – 30 tuổi mắc bệnh xương khớp ngày càng nhiều.
Mặc dù thuốc giảm đau không kê đơn và theo toa có thể hiệu quả nếu sử dụng đúng cách, nhưng vẫn có những rủi ro có thể xảy ra bất cứ khi nào bạn uống thuốc. Rất nhiều người muốn tìm hiểu các liệu pháp giảm đau thay thế. Liệu có cách nào khác để điều trị chứng đau viêm khớp ngoài việc dùng thuốc không?
Dưới đây là một số gợi ý cho bạn giảm đau nhức xương khớp mà không cần uống thuốc:
Gel, kem và miếng dán được bôi lên da cung cấp thuốc chẹn kênh natri, chẳng hạn như lidocaine hoặc prilocaine có thể hữu ích với tình trạng đau nhức xương khớp. Thuốc NSAID theo toa có dạng nhỏ giọt, gel, xịt hoặc miếng dán cũng đang trở nên phổ biến. Các loại kem OTC phổ biến để giảm đau bao gồm các thành phần như capsaicin, menthol…
Thuốc chẹn kênh natri hoạt động bằng cách làm tê các đầu dây thần kinh gần da. NSAID tại chỗ hoạt động bằng cách tiếp cận dịch khớp và làm giảm các protein gây viêm như prostaglandin. Chúng có tác dụng chống viêm trực tiếp.Capsaicin tạo ra cảm giác ngứa ran nhẹ, nóng rát và hoạt động bằng cách chặn các tín hiệu đau đến các dây thần kinh của bạn. Các loại thuốc bôi ngoài da có chứa menthol hoặc long não được gọi là chất chống kích ứng. Chúng không ảnh hưởng đến các tín hiệu đau hoặc tình trạng viêm, mà hoạt động bằng cách tạo ra cảm giác mát lạnh để đánh lạc hướng cơn đau.
Thuốc chẹn kênh natri có tác dụng tốt nhất đối với các rối loạn thần kinh như bệnh thần kinh do tiểu đường hoặc đau thần kinh. Thuốc NSAID tại chỗ giúp giảm đau và viêm thường gặp trong viêm khớp. Capsaicin được khuyến nghị cho đau thần kinh cũng như đau khớp.
Dù vậy, các bác sĩ tin rằng thuốc NSAID dạng bôi có thể gây ra ít rủi ro về tim mạch và đường tiêu hóa hơn so với thuốc NSAID dạng uống vì thuốc bôi được hấp thụ tại chỗ, thay vì khắp cơ thể. Tác dụng phụ đường tiêu hóa hiếm gặp hơn so với thuốc không steroid dạng uống. Khoảng 10% đến 15% bệnh nhân có một số phản ứng, thường liên quan đến da, bao gồm phát ban, kích ứng hoặc ngứa.
Theo một nghiên cứu trên 31 người bị viêm xương khớp của các nhà nghiên cứu tại Trung tâm Y tế Đại học Rush (Mỹ), những đôi giày đế bằng, mềm như dép tông và giày thể thao làm giảm lực tác động lên khớp gối 11% – 15% so với giày gỗ và giày đi bộ đặc biệt.
Lực tác động lớn hơn lên khớp gối có liên quan đến cơn đau. Vì vậy, nếu bạn tác dụng ít lực hơn, bạn sẽ ít đau hơn.Mang giày mềm, đế bằng có thể làm giảm tốt nhất cơn đau do viêm xương khớp (OA) ở đầu gối và hông.
Dù vậy, dép tông có thể gây ra các vấn đề khác như viêm cân gan chân, viêm mô liên kết dọc theo lòng bàn chân. Chúng có thể khiến những người bị viêm xương khớp có nguy cơ bị ngã cao hơn. Do đó, giày đế bằng, mềm, kín có hỗ trợ vòm là một lựa chọn tốt hơn.
Corticosteroid, chẳng hạn như cortisone, hydrocortisone và prednisone, là phiên bản tổng hợp của hormone cortisol, có tác dụng làm giảm viêm.
Bác sĩ sẽ tiêm steroid trực tiếp vào khớp để làm dịu tình trạng viêm. Một mũi tiêm steroid sẽ giúp hầu hết những người bị đau khớp do viêm cảm thấy dễ chịu hơn trong nhiều ngày, nhiều tháng hoặc lâu hơn. Nó tốt cho bất kỳ ai bị viêm khớp và có thể được sử dụng trên diện rộng, bao gồm cả viêm khớp vị thành niên (JA).
Bạn có thể tiêm lại steroid 2-3 lần/ năm. Nếu tiêm nhiều hơn có thể khiến dây chằng và gân trở nên mỏng manh hơn và chúng có thể bị đứt. Ngoài ra còn có một số nguy cơ nhỏ về nhiễm trùng với bất kỳ mũi tiêm nào.
Vật lý trị liệu là phương pháp điều trị sử dụng các bài tập được thiết kế để cải thiện tư thế, sức mạnh, chức năng, phạm vi chuyển động và giảm đau. Nó cũng giúp tăng cường năng lượng và tâm trạng.
Một bệnh nhân mới bắt đầu tập thể dục có thể bắt đầu chương trình tăng cường sức mạnh, kéo giãn và thể dục nhịp điệu bằng cách gặp bác sĩ vật lý trị liệu 2 lần/tuần trong 12 tuần. Tập thể dục có tác dụng với mọi loại viêm khớp, bao gồm thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp (RA) và viêm cột sống dính khớp.
Tuy nhiên, tập thể dục quá sức luôn là một rủi ro. Đừng tập thể dục khi đang đau. Các hoạt động có tác động mạnh như chạy và nhảy có thể làm xấu đi sức khỏe khớp và tăng nguy cơ chấn thương, vì vậy hãy chắc chắn kiểm tra với bác sĩ hoặc chuyên gia vật lý trị liệu trước khi thử. Bạn có thể nên gắn bó với các môn thể thao có tác động thấp như bơi lội, thể dục nhịp điệu dưới nước và đạp xe.
Bạn có thể áp dụng liệu pháp chườm nóng bằng miếng đệm sưởi ấm, miếng chườm ấm, miếng dán nhiệt, bồn tắm nước ấm hoặc thậm chí là sáp nóng. Liệu pháp lạnh có thể có trong túi chườm lạnh, túi chườm đá hoặc túi rau đông lạnh.
Co thắt cơ có thể gây ra sự co thắt lưu thông máu. Nhiệt độ hoạt động bằng cách tăng lưu lượng máu đến vùng bị đau. Nó cũng làm giãn cơ. Cảm giác lạnh di chuyển dọc theo các sợi thần kinh lớn, thay thế cảm giác đau di chuyển dọc theo các sợi nhỏ hơn. Lạnh cũng làm giảm sưng và viêm bằng cách co thắt các mạch máu.
Dù vậy, nhiệt độ nóng có thể làm trầm trọng thêm chấn thương cấp tính như bong gân hoặc căng cơ, khiến tình trạng sưng và viêm trở nên tồi tệ hơn. Việc lạm dụng nóng hoặc lạnh có thể gây bỏng; không được áp dụng cho da trần.
Bác sĩ sẽ tiêm thuốc gây mê như lidocaine hoặc thuốc gây mê cộng với corticosteroid vào cơ.
Điểm kích hoạt là các bó cơ gây đau. Đâm kim vào điểm kích hoạt cho phép mô cơ trở lại cấu trúc bình thường. Tiêm có thể làm giảm đau trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng. Việc kéo giãn và tập thể dục cho cơ sau đó giúp tác dụng của mũi tiêm kéo dài hơn.
Phương pháp này có thể có hiệu quả đối với bất kỳ loại đau cơ nào do viêm khớp nhưng không có hiệu quả đối với bệnh đau xơ cơ.
Bạn không nên tiêm quá 3-4 lần/năm. Tiêm quá nhiều sẽ tạo ra mô sẹo, có thể làm thay đổi khả năng co cơ, cuối cùng gây ra nhiều đau đớn hơn.
Thiền là phương pháp rèn luyện sự tập trung hoặc chú ý sâu sắc. Đây là một loạt các kỹ thuật thư giãn tâm trí – cơ thể, giúp luyện thở, thư giãn, giảm đau.
Căng thẳng sản sinh ra các chất hóa học trong cơ thể làm tăng tình trạng viêm. Với các kỹ thuật thư giãn, bạn sẽ giảm được căng thẳng và do đó giảm được tình trạng viêm và ít đau hơn. Thiền cũng giúp thư giãn các cơ bị căng cứng do đau.
Nên thiền trong 20 phút 1-2 lần/ngày. Đối với những cơn đau cấp tính, bạn nên thiền trong vài phút. Nó có tác dụng với mọi loại cơn đau. Nhiều nghiên cứu đã phát hiện, thực hành thiền thường xuyên làm giảm phản ứng của não đối với cơn đau.
Để điều trị đau nhức xương khớp hiệu quả, bạn cũng có thể tìm đến thuốc Đông y thay vì uống thuốc Tây y. Phương pháp cho hiệu quả kéo dài, nguy cơ tái phát thấp và an toàn, không tác dụng phụ. Tuy nhiên cần tìm đúng thầy đúng thuốc, tránh mua dùng thuốc Đông y không rõ nguồn gốc.
(Ảnh minh họa: Internet)
