Nghiên cứu trên gần 190.000 người cho thấy, tiêu thụ hơn 250ml nước ngọt mỗi ngày làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh thận mãn tính. Trong khi đó, nước ép trái cây nguyên chất lại có thể mang đến lợi ích bảo vệ thận nếu uống điều độ.
Trong xã hội hiện đại, việc lựa chọn chế độ ăn uống lành mạnh ngày càng được chú trọng. Từ giảm cân đến tập thể hình, từ chống lão hóa đến phòng ngừa bệnh mãn tính, các quan niệm về sức khỏe tràn ngập cuộc sống của chúng ta. Vấn đề tiêu thụ đồ uống có đường đã trở thành một trong những chủ đề nóng được thảo luận rộng rãi. Liệu đồ uống ít đường, không đường có thực sự mang lại lợi ích sức khỏe như mong đợi? Hay chúng chỉ là chiêu trò tiếp thị của các nhà sản xuất để đáp ứng nhu cầu thị trường?
Nghiên cứu mới nhất chỉ ra rằng, đồ uống có đường (SSBs), đồ uống có đường nhân tạo (ASBs) và nước ép trái cây nguyên chất (NJs) không chỉ ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và tim mạch mà còn tác động đáng kể đến sức khỏe thận. Nhóm nghiên cứu của Đại học Y dược Trung Sơn (Trung Quốc) đã công bố một bài báo quan trọng trên Tạp chí Frontiers in Nutrition về mối liên hệ giữa đồ uống có đường và bệnh thận mãn tính (CKD), hé lộ những kết quả đáng lo ngại.
Nghiên cứu dựa trên dữ liệu từ Ngân hàng Sinh học Vương quốc Anh (UK Biobank), bao gồm gần 190.000 người tham gia trong độ tuổi từ 40 đến 69, những người này không có tiền sử bệnh thận mãn tính khi tham gia nghiên cứu. Thông qua bảng câu hỏi trực tuyến về chế độ ăn uống 24 giờ, các nhà nghiên cứu đã ghi lại chi tiết lượng tiêu thụ trung bình hàng ngày của 3 loại đồ uống nói trên và sử dụng mô hình rủi ro tỷ lệ Cox để phân tích mối quan hệ của chúng với nguy cơ mắc CKD.
Đối với đồ uống có đường (SSBs), uống hơn 250ml SSBs mỗi ngày sẽ làm tăng đáng kể nguy cơ mắc CKD lên 45%. Ngay cả khi tiêu thụ ở mức thấp hơn (125 đến 250ml/ngày) cũng có xu hướng tăng nguy cơ nhẹ. Về đồ uống có đường nhân tạo (ASBs), so với những người không uống, uống từ 0 đến 250ml ASBs mỗi ngày sẽ làm tăng nguy cơ mắc CKD khoảng 14%, trong khi uống hơn 250ml mỗi ngày sẽ làm tăng nguy cơ lên 52%. Cuối cùng, đối với nước ép trái cây nguyên chất (NJs), uống vừa phải (0 đến 250ml/ngày) lại cho thấy tác dụng bảo vệ nhất định, có thể giảm nguy cơ mắc CKD khoảng 14%. Tuy nhiên, khi lượng tiêu thụ hàng ngày vượt quá 250ml, tác dụng bảo vệ này sẽ biến mất.
Phân tích sâu hơn cho thấy hội chứng chuyển hóa (MetS) đóng vai trò là cơ chế trung gian quan trọng trong mối quan hệ giữa đồ uống có đường và nguy cơ mắc CKD, đặc biệt là béo phì trung tâm.
Ngoài ảnh hưởng đến thận, các nhà nghiên cứu tại Trường Y Đại học Washington ở St. Louis (Mỹ) đã công bố nghiên cứu trên Tạp chí Nature, tiết lộ rằng lượng fructose tiêu thụ cao có thể đẩy nhanh cơ chế phát triển của khối u.
Bản thân Fructose không thể được sử dụng trực tiếp bởi hầu hết các tế bào ung thư vì chúng thiếu các enzyme chuyển hóa fructose quan trọng (như KHK-C). Tuy nhiên, fructose được chuyển hóa thành nhiều sản phẩm chuyển hóa khác nhau trong “các mô chuyển hóa fructose” như gan, bao gồm lysophosphatidylcholine (LPC). Các sản phẩm chuyển hóa này sau đó được tế bào ung thư sử dụng để xây dựng các cấu trúc thiết yếu như màng tế bào, cuối cùng thúc đẩy sự phát triển của khối u.
Nghiên cứu này lần đầu tiên tiết lộ cơ chế fructose thúc đẩy sự phát triển của khối u gián tiếp thông qua các sản phẩm chuyển hóa giữa các cơ quan (như LPC), nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm soát lượng fructose tiêu thụ trong chế độ ăn uống. Điều này không chỉ giúp ngăn ngừa các bệnh chuyển hóa mà còn có thể trở thành một chiến lược mới trong việc phòng ngừa ung thư.
Dựa trên kết quả nghiên cứu, uống nước ép trái cây tự nhiên với lượng vừa phải có thể là lựa chọn lành mạnh hơn, đặc biệt là khi thay thế đồ uống có đường và đồ uống có đường nhân tạo. Tuy nhiên, tiêu thụ quá nhiều nước ép trái cây tự nhiên có thể gây gánh nặng chuyển hóa bổ sung cho cơ thể, chẳng hạn như tăng cân và tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Do đó, lượng nước ép trái cây tối ưu vẫn cần được nghiên cứu thêm.
Ngoài ra, mặc dù nước ép nguyên chất là một lựa chọn tốt hơn trong những trường hợp bất khả kháng, lợi ích sức khỏe của nó cũng không thể so sánh với việc ăn trực tiếp trái cây nguyên quả. Bởi vì fructose tự do dễ dàng được cơ thể hấp thụ nhanh chóng, dẫn đến béo phì và các vấn đề chuyển hóa liên quan.
Tóm lại, việc tiêu thụ quá nhiều đồ uống có đường không chỉ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh chuyển hóa như tiểu đường mà còn liên quan đến bệnh thận mãn tính và một số loại ung thư. Đối với những người yêu thích “cuộc sống ngọt ngào”, việc kiểm soát lượng đồ uống có đường là vô cùng quan trọng.
Lựa chọn đồ uống ít đường hoặc không đường cũng giúp giảm thiểu rủi ro sức khỏe do đường dư thừa, đặc biệt là đối với thận, “bộ lọc” hoạt động âm thầm của cơ thể. Đồng thời, chúng ta cũng cần cảnh giác với những rủi ro tiềm ẩn của chất tạo ngọt nhân tạo, tránh để “đồ uống không đường” trở thành cạm bẫy sức khỏe.
(Ảnh minh họa: Internet)
(Nguồn: QQ)
