Một loại thuốc không kê đơn phổ biến đã được sử dụng trong nhiều thập kỷ, được hàng triệu người trên toàn thế giới sử dụng đã được cảnh báo về nguy cơ gây ung thư. Mặc dù phát hiện này mới chỉ được chứng minh trên động vật, một số chuyên gia cho rằng ‘không cần thiết’ phải sử dụng loại thuốc này.
Phenazopyridine, thường được bán dưới các tên thương hiệu như Pyridium hoặc Safrel và thường có bán không kê đơn tại các hiệu thuốc và một số siêu thị, được sử dụng để giảm các triệu chứng do nhiễm trùng đường tiết niệu. Nó hoạt động bằng cách làm tê niêm mạc đường tiết niệu, giảm cảm giác nóng rát, kích ứng và khó chịu.
Nhưng trong nhiều năm, các chuyên gia đã cảnh báo rằng loại thuốc này có thể gây ung thư dựa trên bằng chứng ban đầu từ các nghiên cứu trên động vật. Sau một nghiên cứu được công bố vào năm 2021, Viện Y tế Quốc gia (NIH) cảnh báo rằng việc tiếp xúc với phenazopyridine trong chế độ ăn uống đã gây ra khối u ở 2 vị trí mô khác nhau. Các khối u gan lành tính và ác tính đã được tìm thấy ở chuột cái, trong khi các khối u ruột lành tính và ác tính được phát hiện ở cả hai giới.
Mặc dù các nghiên cứu trên động vật không chứng minh mối liên hệ trực tiếp giữa ung thư ở người và việc tiếp xúc với phenazopyridine, nhưng nó “được dự đoán một cách hợp lý là chất gây ung thư ở người”.
Phenazopyridine có bán không kê đơn ở Anh, nhưng cũng có thể được kê đơn với hàm lượng cao hơn. Các tác dụng phụ tiềm ẩn bao gồm tức ngực, chóng mặt, đau đầu và chán ăn, theo Mayo Clinic. Các phản ứng phụ nghiêm trọng hơn có thể bao gồm co giật, khó thở và chảy máu hoặc bầm tím bất thường.
Rita Jew, chủ tịch Viện Thực hành Dược phẩm An toàn, cho biết cá nhân bà sẽ không khuyên dùng phenazopyridine. Bà nói với Bloomberg: “Không cần thiết phải dùng loại thuốc này”.
Ở Anh, ước tính có tới 1,7 triệu phụ nữ bị nhiễm trùng đường tiết niệu mãn tính và một số lượng đáng kể nam giới và trẻ em cũng mắc bệnh này. Nhiễm trùng đường tiết niệu thường do vi khuẩn từ phân xâm nhập vào đường tiết niệu. Vi khuẩn xâm nhập qua niệu đạo, là ống dẫn nước tiểu ra khỏi cơ thể.
Phụ nữ dễ bị nhiễm trùng hơn do niệu đạo ngắn hơn, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào bàng quang. Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu, bao gồm hoạt động tình dục, một số biện pháp tránh thai và các tình trạng bệnh lý có từ trước. Thói quen vệ sinh, tuổi tác và một số tình trạng bệnh lý nhất định cũng đóng một vai trò.
Phương pháp điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu phổ biến nhất là một đợt kháng sinh ngắn ngày. Các biện pháp khắc phục có chứa hỗn hợp methenamine và natri salicylate được coi là một giải pháp thay thế cho phenazopyridine.
Bác sĩ phụ khoa Steven Goldstein (New York), người khuyến nghị dùng thuốc cho bệnh nhân trong khi họ đang chờ kết quả xét nghiệm nước tiểu, cho biết ông không biết về mối liên hệ với bệnh ung thư.
Ông nói với Bloomberg: “Đây là lần đầu tiên tôi nghe nói về điều này. Tôi hoàn toàn không biết”. The Sun đã liên hệ với Cơ quan Quản lý Thuốc và Sản phẩm Chăm sóc Sức khỏe về phenazopyridine và tính an toàn của nó như một loại thuốc điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu.
Các triệu chứng của nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) có thể bao gồm:
– Đau hoặc nóng rát khi đi tiểu (tiểu buốt).
– Cần đi tiểu thường xuyên hơn bình thường.
– Cần đi tiểu thường xuyên hơn bình thường vào ban đêm (tiểu đêm).
– Cần đi tiểu đột ngột hoặc khẩn cấp hơn bình thường.
– Nước tiểu trông có vẻ đục.
– Tiểu ra máu.
– Đau bụng dưới hoặc đau lưng, ngay dưới xương sườn.
– Sốt cao, hoặc cảm thấy nóng và ớn lạnh.
– Nhiệt độ rất thấp, dưới 36 độ C.
Nước tiểu của bạn cũng có thể sẫm màu hoặc có mùi. Nếu đây là triệu chứng duy nhất của bạn, có thể là do bạn chưa uống đủ nước.
– Bị sốt cao: Con bạn cảm thấy nóng hơn bình thường nếu bạn chạm vào cổ, lưng hoặc bụng của chúng.
– Có vẻ ốm yếu: Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có thể cáu kỉnh và không bú hoặc ăn uống bình thường.
– Đái dầm hoặc tè dầm.
– Bị nôn.
Nếu bạn hoặc con bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào trong số này, hãy đến gặp bác sĩ đa khoa.
Nếu bác sĩ đa khoa nghĩ rằng bạn có thể bị nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI), họ có thể làm xét nghiệm nước tiểu, mặc dù điều này không phải lúc nào cũng cần thiết.
– Đưa ra lời khuyên tự chăm sóc và khuyên dùng thuốc giảm đau.
– Kê đơn cho bạn một đợt kháng sinh ngắn ngày.
– Kê đơn kháng sinh cho bạn, nhưng đề nghị bạn đợi 48 giờ trước khi dùng chúng trong trường hợp các triệu chứng của bạn tự khỏi.
Điều quan trọng là phải uống tất cả các loại thuốc mà bạn được kê đơn, ngay cả nếu bạn bắt đầu cảm thấy khỏe hơn.
– Kê đơn một loại kháng sinh khác hoặc kê đơn một loại kháng sinh liều thấp để dùng trong tối đa 6 tháng.
– Kê đơn kem, gel, viên nén, thuốc đặt âm đạo hoặc vòng chứa estrogen, nếu bạn đang trong giai đoạn tiền mãn kinh hoặc đã mãn kinh.
– Kê đơn thuốc viên để điều trị nhiễm trùng và ngăn ngừa tái phát.
– Giới thiệu bạn đến một chuyên gia để làm thêm xét nghiệm và điều trị.
(Ảnh minh họa: Internet)
(Nguồn: NHS)
