Ung thư luôn là mối đe dọa thường trực đối với sức khỏe và tính mạng con người. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin về 5 loại ung thư phổ biến nhất thế giới, đồng thời hướng dẫn các biện pháp phòng ngừa khoa học và hiệu quả.
Ung thư, kẻ thù cứng đầu này, từ lâu đã đe dọa sức khỏe và sinh mạng của nhân loại. Theo báo cáo thống kê ung thư toàn cầu mới nhất được công bố năm 2024, khoảng 1/5 số người có thể mắc bệnh ung thư trong đời. Khoảng 1/9 nam giới và 1/12 nữ giới sẽ tử vong vì căn bệnh này. Những con số này không chỉ gióng lên hồi chuông cảnh báo mà còn nhắc nhở chúng ta việc phòng ngừa và phát hiện sớm ung thư rất quan trọng.
1. Ung thư phổi: Kẻ giết người hàng đầu
Ung thư phổi liên tục nhiều năm đứng đầu danh sách mắc và tử vong do ung thư trên toàn cầu. Nó chiếm 12,4% tổng số ca mắc mới, đồng thời là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu do ung thư, chiếm 18,7% tổng số ca tử vong do ung thư. Tỷ lệ mắc và tử vong cao do ung thư phổi có liên quan mật thiết đến các yếu tố môi trường như hút thuốc và ô nhiễm không khí.
Tuy nhiên, điều đáng chú ý, ung thư phổi là một trong những loại ung thư có thể phòng ngừa được. Tránh xa thuốc lá, giữ không khí trong nhà trong lành, đeo khẩu trang khi ra ngoài, hạn chế lái xe, lựa chọn vật liệu trang trí nội thất thân thiện với môi trường là những biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
2. Ung thư vú: Mối đe dọa tiềm ẩn của phụ nữ
Ung thư vú là loại ung thư được chẩn đoán phổ biến nhất ở phụ nữ và cũng là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu do ung thư. Tỷ lệ mắc bệnh chiếm 11,6% tổng số ca mắc mới ung thư ở nữ giới, tỷ lệ tử vong chiếm 6,9% tổng số ca tử vong do ung thư ở nữ giới.
Phòng ngừa ung thư vú bao gồm: Tránh béo phì ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, không nên để trẻ em thừa dinh dưỡng, tăng cường hoạt động thể thao ngoài trời ở tuổi vị thành niên, kết hôn đúng thời điểm ở tuổi thanh xuân, khám vú định kỳ ở tuổi trung niên, thận trọng khi sử dụng estrogen ở thời kỳ mãn kinh.
3. Ung thư đại trực tràng: Hồi chuông cảnh báo về sức khỏe đường ruột
Tỷ lệ mắc và tử vong do ung thư đại trực tràng đều nằm trong top đầu, lần lượt chiếm 9,6% tổng số ca mắc mới và 9,3% tổng số ca tử vong. Phòng ngừa ung thư đại trực tràng bắt đầu từ chế độ ăn uống cân bằng, ăn nhiều rau củ quả, giảm lượng thịt đỏ và thịt chế biến, đồng thời nội soi đại tràng định kỳ.
4. Ung thư tuyến tiền liệt: Thách thức riêng của nam giới
Ung thư tuyến tiền liệt đặc biệt phổ biến ở nam giới, chiếm 7,3% tổng số ca mắc mới ung thư ở nam giới. Ở các nước Âu Mỹ, tỷ lệ mắc và tử vong do ung thư tuyến tiền liệt đứng đầu. Còn ở nước ta, cùng với việc nâng cao mức sống và già hóa dân số, tỷ lệ mắc ung thư tuyến tiền liệt cũng đang tăng lên hàng năm. Khám sức khỏe định kỳ và duy trì lối sống lành mạnh rất quan trọng để phòng ngừa ung thư tuyến tiền liệt.
5. Ung thư gan: Kẻ giết người thầm lặng
4 yếu tố gây bệnh chính là viêm gan virus, aflatoxin, uống nước bị ô nhiễm và hút thuốc lá, uống rượu. Phòng ngừa ung thư gan cần tiêm vắc-xin viêm gan B, tránh uống nước bị ô nhiễm, giảm lượng rượu bia, đồng thời duy trì thói quen ăn uống lành mạnh.
Ngoài ra, các loại ung thư như ung thư dạ dày, ung thư cổ tử cung, ung thư tuyến giáp, ung thư bàng quang và ung thư tuyến tụy cũng không thể xem thường. Mỗi loại ung thư đều có các yếu tố gây bệnh và biện pháp phòng ngừa cụ thể. Việc tìm hiểu, tuân thủ các biện pháp này là chìa khóa để giảm nguy cơ ung thư.
Phòng ngừa ung thư là một quá trình tổng hợp, cần bắt đầu từ nhiều khía cạnh như thói quen sinh hoạt, chế độ ăn uống, tập thể dục, sức khỏe tâm thần. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa khoa học và hiệu quả:
Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia: Hút thuốc lá là nguyên nhân chính gây ra nhiều loại ung thư, bỏ thuốc lá là nhiệm vụ hàng đầu trong việc phòng ngừa ung thư. Đồng thời, uống rượu bia điều độ, nam giới không quá 2 chai bia mỗi ngày, nữ giới không quá 1 chai bia mỗi ngày để giảm tác hại của rượu bia đối với cơ thể.
Tránh xa ô nhiễm: Giữ không khí trong nhà trong lành, tránh tiếp xúc lâu dài với môi trường ô nhiễm không khí. Chọn vật liệu trang trí nội thất thân thiện với môi trường để giảm thiểu ô nhiễm không khí trong nhà.
Khám sức khỏe định kỳ: Thực hiện khám sàng lọc ung thư định kỳ như ung thư đại tràng, ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt, ung thư tử cung và ung thư da có thể phát hiện sớm các tổn thương ung thư, nâng cao tỷ lệ chữa khỏi.
Ăn nhiều rau củ quả: Rau củ quả giàu chất chống oxy hóa và chất xơ, giúp giảm nguy cơ ung thư. Cần ăn ít nhất 5 loại rau củ quả có màu sắc khác nhau mỗi ngày để đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng.
Giảm lượng thịt đỏ và thịt chế biến: Chất béo bão hòa và các chất hóa học trong thịt đỏ và thịt chế biến có thể làm tăng nguy cơ ung thư. Nên ăn thịt đỏ không quá 3 lần mỗi tuần, mỗi lần không quá 100g, hạn chế ăn thịt chế biến.
Tránh đồ uống có đường và thực phẩm chế biến sẵn: Đường và chất phụ gia trong đồ uống có đường và thực phẩm chế biến sẵn có thể làm tăng nguy cơ béo phì và ung thư. Nên chọn đồ uống ít đường hoặc không đường, hạn chế ăn thực phẩm chế biến sẵn.
Vận động vừa phải: Tập thể dục vừa phải có thể tăng cường hệ miễn dịch, giảm nguy cơ mắc ung thư. Cần tập thể dục cường độ trung bình ít nhất 150 phút mỗi tuần, chẳng hạn như đi bộ nhanh, bơi lội hoặc đạp xe.
Duy trì cân nặng hợp lý: Béo phì là một trong những yếu tố nguy cơ của nhiều loại ung thư. Duy trì cân nặng hợp lý thông qua chế độ ăn uống cân bằng và tập thể dục vừa phải sẽ giúp giảm nguy cơ ung thư.
Đối mặt tích cực với cuộc sống: Lo lắng, trầm cảm kéo dài có thể ảnh hưởng đến chức năng miễn dịch của cơ thể, làm tăng nguy cơ mắc ung thư. Giữ tinh thần lạc quan, học cách đối phó với căng thẳng và khó khăn trong cuộc sống sẽ giúp duy trì sức khỏe thể chất và tinh thần.
Tìm kiếm sự trợ giúp chuyên nghiệp: Nếu cảm thấy áp lực tâm lý quá lớn hoặc khó kiểm soát cảm xúc, có thể tìm kiếm sự trợ giúp của chuyên gia tư vấn tâm lý. Thông qua tư vấn và điều trị tâm lý, cải thiện trạng thái tâm lý, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Phát hiện sớm ung thư là chìa khóa để nâng cao tỷ lệ chữa khỏi. Dưới đây là một số phương pháp giúp phát hiện sớm ung thư:
Khám sức khỏe định kỳ: Thực hiện khám sàng lọc ung thư định kỳ như ung thư đại tràng, ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt, ung thư tử cung và ung thư da có thể phát hiện kịp thời các tổn thương ung thư tiềm ẩn.
Chú ý đến những thay đổi của cơ thể: Chú ý đến những thay đổi bất thường của cơ thể như ho dai dẳng, đi ngoài ra máu, khối u ở vú, sụt cân… Đây có thể là những dấu hiệu sớm của ung thư.
Đi khám kịp thời: Nếu xuất hiện các triệu chứng bất thường nêu trên, nên đi khám ngay để được kiểm tra và điều trị kịp thời.
Trong lĩnh vực điều trị ung thư, cùng với sự tiến bộ không ngừng của y học, ngày càng có nhiều phương pháp điều trị được áp dụng lâm sàng.
Ung thư tuy đáng sợ nhưng không phải là không thể phòng ngừa. Thông qua việc hình thành thói quen sinh hoạt tốt, chế độ ăn uống cân bằng, tích cực tập thể dục, quan tâm đến sức khỏe tâm thần cũng như khám sức khỏe định kỳ, chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ mắc ung thư một cách hiệu quả. Đồng thời, chú ý đến những thay đổi bất thường của cơ thể và đi khám kịp thời cũng là chìa khóa để nâng cao tỷ lệ chữa khỏi.
(Ảnh minh họa: Internet)
